وضعیت فوق‌العاده در صدور گاز روسیه به اروپا

به گزارش رویترز، گازپروم روسیه به مشتریان خود در اروپا گفته است که به دلیل شرایط «فوق‌العاده» جنگ در اوکراین نمی‌تواند عرضه گاز به مشتریان اروپایی خود را تضمین کند.

در نامه ۱۴ ژوئیه گازپروم آمده است این شرکت وضعیت «فورس ماژور» را از روز ۱۴ ژوئن اعلام می کند. این خبر در حالی منتشر می شود که نورد استریم ۱، خط لوله کلیدی انتقال گاز روسیه به آلمان و چند کشور دیگر، تحت تعمیر و نگهداری سالانه است و قرار است تعمیرات آن روز پنجشنبه به پایان برسد.

رویترز می نویسد این نامه وحشت در اروپا را افزایش داده است، زیرا مسکو می تواند خط لوله را به تلافی تحریم های اعمال شده علیه روسیه در جنگ اوکراین، بسته نگاه دارد و بحران انرژی که خطر رکود در منطقه را به همراه دارد، تشدید کند.

فورس ماژور در قراردادهای تجاری استاندارد به معنای وضعیت فوق العاده ای است که طرفین را از تعهدات قانونی خود معاف می‌کند.

عرضه گاز روسیه از طریق مسیرهای اصلی، از جمله از طریق اوکراین و بلاروس و همچنین از طریق نورد استریم ۱ که در زیر دریای بالتیک قرار دارد، چند ماه است کاهش یافته است.

یک منبع تجاری که به دلیل حساسیت موضوع نخواست نامش فاش شود گفت «فورس ماژور» مربوط به عرضه گاز از طریق نورد استریم ۱ است.

هانس ون کلیف، اقتصاددان ارشد انرژی می‌گوید: «این به نظر اولین نشانه است که عرضه گاز از طریق نوردیم استریم یک احتمالاً پس از پایان تعمیرات ۱۰ روزه از سر گرفته نمی‌شود.»

وی افزود: بسته به اینکه چه شرایط فوق العاده ای برای اعلام فورس ماژور در نظر گرفته شود و مسائل فنی یا سیاسی دسته بندی شوند، می تواند گام بعدی در تشدید تنش بین روسیه و اروپا – آلمان باشد.

یونیپر، بزرگترین واردکننده گاز روسیه در آلمان، از جمله مشتریانی است که نامه ی گاز پروم را دریافت کرده و رسما این ادعا را «غیرقابل توجیه» خوانده و رد کرده است.

بزرگترین تولید کننده برق آلمان و یکی دیگر از واردکنندگان گاز روسیه، نیز اعلام کرد یک اخطار فورس ماژور دریافت کرده است.

این شرکت گفت: “لطفا درک کنید که ما نمی توانیم در مورد جزئیات آن یا نظر حقوقی خود اظهار نظر کنیم.”

تاخیر توربین

گازپروم در ۱۴ ژوئن ظرفیت خط لوله را به ۴۰ درصد کاهش داد و دلیل آن را تاخیر در نگهداری توربین در کانادا توسط تامین کننده تجهیزات زیمنس انرژی اعلام کرد.

روزنامه کومرسانت روز دوشنبه به نقل از منابع آگاه گزارش داد کانادا توربین خط لوله را در ۱۷ ژوئیه پس از اتمام تعمیرات با هواپیما به آلمان فرستاده است.

در این گزارش آمده است که ۵ تا ۷ روز دیگر طول می کشد تا توربین به روسیه برسد، مشروط بر اینکه مشکلی از نظر لجستیکی و گمرکی وجود نداشته باشد. وزارت اقتصاد آلمان روز دوشنبه اعلام کرد نمی تواند جزئیاتی از محل نگهداری این توربین ارائه کند.

اما سخنگوی این وزارتخانه گفت این قطعه جایگزینی است که قرار است فقط از سپتامبر مورد استفاده قرار گیرد، به این معنی که نبود آن نمی تواند دلیل واقعی کاهش جریان گاز قبل از تعمیر باشد.

با این حال، گروه نفت و گاز اتریش OMV (OMVV.VI) روز دوشنبه اعلام کرد انتظار دارد تحویل گاز از روسیه از طریق خط لوله نورد استریم ۱ طبق برنامه از سر گرفته شود.

زونگیانگ لو، تحلیلگر گاز در شرکت مشاوره ریستاد انرژی، گفت: «انگیزه‌های گازپروم نامشخص است، اما این اخطار تأثیر مادی بر چشم‌انداز کنونی نخواهد داشت».

اتحادیه اروپا که تحریم‌هایی را علیه مسکو اعمال کرده است، قصد دارد استفاده از سوخت‌های فسیلی روسیه را تا سال ۲۰۲۷ متوقف کند، اما می‌خواهد فعلاً با توسعه منابع جایگزین، استفاده از گاز روسیه را ادامه دهد.

برای مسکو و گازپروم، جریان انرژی یک جریان درآمدی حیاتی است زیرا تحریم های غرب به دلیل تهاجم روسیه به اوکراین، که کرملین آن را “عملیات نظامی ویژه” می نامد، از نظر مالی روسیه را تحت فشار قرار داده است.

به گفته وزارت دارایی روسیه، بودجه فدرال ۶.۴ تریلیون روبل (۱۱۴.۲۹ میلیارد دلار) از فروش نفت و گاز در نیمه اول سال دریافت کرده است. این در مقایسه با ۹.۵ تریلیون روبل برنامه ریزی شده برای کل سال ۲۰۲۲ است.

در ادامه تشدید تحریم‌ها علیه روسیه و کاهش صادرات گاز این کشور به اروپا، نخستین قرارداد صادرات بلندمدت گاز آمریکا به آلمان روز سه‌شنبه ۲۱ ژوئن، به امضا رسید.

یک روز پس از سفر رهبران کشورهای اروپایی به اوکراین و اعلام همبستگی‌ آن‌ها با دولت کی‌یف، روسیه روز جمعه ۱۷ ژوئن، صادرات گاز خود به فرانسه را نیز متوقف کرد.

شرکت گازپروم روز شنبه ۲۱ مه، در بیانیه ای به صادرات گاز خود به کشور فنلاند هم پایان داد و دلیل این تصمیم را عدم پرداخت بهای گاز از سوی فنلاند با روبل اعلام کرد.