فرهاد حسینی؛ دوچرخهسوار، کوهنورد، مدرس زبانترکی که سپاه او را بازداشت کرد
چند روز پس از بازداشت «فرهاد حسینی»، فعال دانشجویی و کنشگر مدنی در زنجان، خانواده و نزدیکانش هنوز موفق به ملاقات با او یا اطلاع از دلیل بازداشتش نشدهاند.
ماموران سپاه پاسداران انقلاب اسلامی فرهاد حسینی ۲۸ ساله را روز ۲۸ شهریور ۱۴۰۲ در منزلش بازداشت کردند.
«ایرانوایر» با یکی از نزدیکان این کنشگر مدنی و یک فعال حقوق بشر درباره بازداشت فرهاد حسینی گفتوگو کرده است.
***
یکی از نزدیکان فرهاد حسینی، فعال دانشجویی و مدنی در زنجان که ۲۸ شهریور در منزل خود بازداشت شد، گفت ماموران هنگام ورود به خانه پدری او، از نشان دادن حکم بازداشتش خودداری کرده بودند. پدر فرهاد تلاش کرده بود تا مانع از بازداشت و بردن فرزندش شود اما ماموران به او گفته بودند اگر مقاومت کرده و خبر بازداشت را منتشر کند، هم برای فرهاد و هم برای خانوادهاش دردسرساز خواهد شد. ماموران هنگام بازداشت، خانه پدری او را بازرسی کرده بودند.
به گفته این فرد نزدیک به فرهاد حسینی که نخواست نامش فاش شود، ۲۹ شهریور، زمانی که او را برای تفهیم اتهام به دادسرای عمومی زنجان برده بودند، مشخص شده بود ماموران یک حکم بازداشت بدون ذکر زمان مشخص داشتهاند که در آن روز قرار بازداشت او را تا سوم مهرماه تمدید کردند.
اعضای خانواده فرهاد در این روز با وجود حضور در دادسرا، موفق به ملاقات با او نشدند.
این فرد به «ایرانوایر» گفت فرهاد حسینی نزدیک به ۱۰ سال است که فعالیت مدنی و اتنیکی دارد و پیش از این بارها از سوی نیروهای امنیتی تهدید شده است. این تهدیدهای تلفنی و احضارها در یک سال گذشته در پی جنبش «زن، زندگی، آزادی» تداوم بیشتری داشتهاند.
او اضافه کرد فرهاد حسینی همواره تلاش کرده است مردم را از حقوق خود مطلع کند. این فعال مدنی، دوچرخهسوار و کوهنوردی ماهر و مدرس زبان ترکی بوده که به طور مستمر برای مجله «بایرام» درباره مسایل اجتماعی، حقوق اتنیکی و زبان مادری نوشته است.
این دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت دانشگاه آزاد زنجان در کانونهای فرهنگی و ادبی شهر نیز حضور فعال داشته و طی چندین دوره، درفرهنگسرای «امام» به تدریس زبان و ادبیات ترکی مشغول بوده است.
اطلاعات سپاه پاسداران زنجان مسوولیت بازجویی از فرهاد حسینی را بر عهده دارد و تا تکمیل تحقیقات اولیه در بازجوییها، او در بازداشتگاه این نهاد نظامی خواهد بود.
«فاخته زمانی»، فعال حقوق بشر درباره بازداشت فرهاد حسینی به «ایرانوایر» گفت همزمان با سالروز کشته شدن «مهسا (ژينا) امینی» و اعتراضات پس از آن، فعالان مدنی و حقوق بشر زیادی بازداشت شدهاند ولی مشخص نیست که آیا بازداشت حسینی هم از این دست بازداشتها بوده است یا نه.
به گفته زمانی، فرهاد حسینی بیشتر با فعالیت فرهنگی و اتنیکی شناخته میشود و در فضای مجازی فعال نبوده است.
این فعال حقوق بشر گفت: «تمرکز فعالان اتنیکی بیشتر روی حقوق زبانی است و بیشتر روی حق آموزش زبان ترکی فعالیت دارند. مساله دریاچه ارومیه هم حالا دغدغه امروز مردم منطقه است. معمولا فعالان آذربایجانی در زمینه حقوق بشر هم فعال هستند و در زمینه محیطزیست و زبان مادری فعالیت مشترک دارند.»
به عقیده او، جمهوری اسلامی تحمل انتقاد را در هیچ جای ایران ندارد و آذربایجان نیز در این مورد استثنا نیست: «البته پس از شروع جنبش زن، زندگی، آزادی که تمام کشور را در بر گرفته بود، ترس از فروپاشی در جمهوری اسلامی به وجود آمده، چرا که میداند مشروعیت خود را میان مردم از دست داده و حالا به نظر میرسد که میخواهد تا جایی که ممکن است و میتواند، را کشور کنترل کند.»
فاخته زمانی معتقد است که جمهوری اسلامی توانش را در زمینه کنترل کشور از دست داده، چرا که موضوع عدم مشروعیت نظام در کل ایران فراگیر شده است.
او با اشاره به فراگیر بودن اعتراضات یک سال گذشته در سراسر کشور و حضور فعال نسل جوان در آن گفت: «از آنجا که آینده هر کشوری به دست جوانان آن کشور رقم میخورد، جمهوری اسلامی از نسل جوان کشور و از کنشگران مدنی و حقوق بشر جوان واهمه دارد و کوچکترین اعتراضی را سرکوب میکند.»
بازداشتهای پیشگرانه نهادهای امنیتی
دستگاههای امنیتی جمهوری اسلامی علاوه بر بازداشت فرهاد حسینی، در روزهای ۲۲ و ۲۳ شهریور «محمدرضا موحد»، «آراز ابراهیمنژاد»، «جواد سودبر»، «علی بابایی»، «داود شیری»، «امیرحسین آقایی» و «مهران قادری» را در تبریز و «مینا علیخانی» را در زنجان در بازداشت کردند.
«بابک رحمتی»، فعال مدنی آذربایجانی در شهر بناب از ۲۵ شهریور بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شده است.
از میان این بازداشت شدگان، مینا علیخانی پس از دو روز، به قید وثیقه آزاد شد اما تاکنون خبری در مورد وضعیت سایر بازداشت شدگان، از جمله دلیل و محل نگهداری آنها منتشر نشده است.
پیش از این بازداشتها، «پیمان ابراهیمی» نیز چهارم شهریور در تبریز بازداشت شد و مراجعات مکرر خانوادهاش به دستگاه قضایی برای اطلاع از وضعیت او بینتیجه باقی ماندهاند.
«ایرانوایر» در گزارشهای متعددی، از موج بازداشت دانشجویان و فعالان حوزههای مختلف در آستانه سالروز کشته شدن مهسا (ژینا) امینی خبر داده است. این بازداشتها که از حدود یک ماه پیش از آن آغاز شدهاند، همچنان ادامه دارند.
به نظر میرسد بازداشت فعالان فرهنگی، مدنی، سیاسی و حقوق بشر در ایران از جمله اقدامات پیشگیرانه حاکمیت برای سالروز کشته شدن مهسا امینی و همچنین مناسبتهایی چون سالروز اعتراضها به خشکاندن دریاچه ارومیه بوده است.
فاخته زمانی، فعال حقوق بشر در ادامه به «ایرانوایر» گفت در ۴۴ سال گذشته، فعالان سیاسی، حقوق بشر، مدنی و حتی محیط زیستی با وجود مخاطراتی که آنها را تهدید میکنند، به فعالیت خود ادامه دادهاند.
به گفته زمانی، در شرایطی که جمهوری اسلامی پس از اعتراضهای یک سال گذشته مشروعیت خود را بیش از پیش از دست داده، مقاومت و فعالیت کنشگران مدنی بسیار ارزشمند است: «زیرا با وجود تهدید، بازداشت و زندان، به تلاش خود برای تغییر وضعیت موجود تلاش میکنند.»