شدت گرفتن بحران آب در ایران؛ ۳۰۰ شهر گرفتار «تنش آبی»
علی اکبر محرابیان، وزیر نیرو جمهوری اسلامی میگوید که بحران آب در حال پیشروی است و تنش آبی به حدود ۳۰۰ شهر گسترش یافته است.
وزیر نیرو جمهوری اسلامی در جدیدترین برآوردهای سازمان متبوعش از بحران آب در ایران میگوید که از برخی از شهرهای بزرگ و مراکز استانهای ایران در معرض تهدید این گسترش «تنش آبی» قرار گرفتهاند.
علی اکبر محرابیان روز چهارشنبه ۱۰ فروردین به خبرگزاری «صداوسیما» گفته است که رفع مشکل تنش آبی «در صدر طرحهای زیربنایی» قرار گرفته است و طرحهای جدیدی را از جمله خطوط انتقال آب ، ساخت تصفیه خانهها و استفاده از منابع آب جدید آغاز شدهاست.
طرح این سخنان از سوی وزیر نیرو در حالی است که سالهای گذشته نیز «بحران کمبود منابع آبی» بارها از سوی دیگر مسئولان دولتی، کارشناسان و فعالان این حوزه نسبت به این مساله هشدار داده بودند.
معاون وقت وزیر نیرو در امور آب و آبفا تیرماه ۹۹ گفته بود: «در حال حاضر تعداد شهرهای با تنش آبی در دوره خشکسالی به حدود ۱۷۰ شهر رسیده که ۵۰ شهر آن پر تنش هستند.»
اگرچه موضوع کمآبی و تنش آبی سالهاست که از موضوعات مهم و مطرح جامعه ایران است اما مقابله با این مساله به نظر میرسد که تنها در حد طرح مساله، هشدار و تذکر مسئولان باقی ماندهاست و حدود یک دهه است که رسالتها به ندرت از حوزه اطلاعرسانی فراتر می رود.
تذکر وزیر نیرو در حالی منتشر میشود که این وزارتخانه سالهاست که از وخامت این موضوع مطلع است. خبرگزاری مهر تیرماه ۹۲ با استناد به سخنان مقامات وقت وزارت نیرو نوشته بود «ایران در آستانه تنش آبی است» و تاکید شده بود که «در شرايط فعلی بيش از ۷۰ درصد از كل آب تجديدپذير كشور مورد استفاده قرار میگيرد، ايران در وضعيت بحران شديد آبی قرار دارد.»
این درحالی است که بانك مركزی جمهوری اسلامی نیز در اسفندماه ۹۳ در گزارشی با تحلیل «وضعیت بحران آب در كشور و الزامات مدیریت آن» نسبت به ورود كشور به شرایط «تنش آبی شدید» هشدار داده بود و «راهكارهای مدیریتی» را برای این وضعیت اعلام كرده بود.
تنها تمایز این تذکرات، را میتوان در افزایش سطح هشدارها و توجه بیشتر به مخاطرات ناشی از کمآبی در حوزه کشاورزی دید.
علی اکبر محرابیان در این مصاحبه خود با توجه به خطرات کمآبی در تهدید امنیت غذایی و کشاورزی گفته است که: «با توجه به مشکل کم آبی در کشور، نکتهای که کشاورزان باید در دستور کار اصلی خود قرار دهند رعایت الگوی کشت و استفاده از طرحهای نوین آبیاری است.»
کشاورزان در سالیان اخیر از مهمترین معترضان به مدیریت ناصحیح منابع آبی کشور بودهاند و بارها نسبت به وضعیت نامناسب صنفی و معیشتی خود به دلیل شرایط ناشی از این تنش آبی، دست به اعتراضات عمومی زدهاند.
اعتراضات گسترده کشاورزان در سال گذشته از جمله تجمع دوهفتهای کشاورزان اصفهانی را میتوان نماد بارز چنین واکنشهایی دانست.
با این همه شواهد حاکی از آن است که در بر همان پاشنه میچرخد و بر اساس گزارشهای آماری دورهای منتشر شده از سوی «دفتر اطلاعات و دادههای آب کشور» ظرفیت اعلامی مخازن سدهای ایران با کاهش محسوسی نسبت به قبل روبرو است و حجم ذخیره بسیاری از سدها به شدت فروکاسته است.
اگر به گفته مقامات جمهوری اسلامی در تیرماه ۹۲ ایران «در آستانه تنش آبی» قرار داشته ، در تیرماه ۹۹ تعداد ۱۷۰ شهر کشور وارد این سطح از بحران شدهاند. اکنون در فروردین ۱۴۰۱ و پیش از آغاز ماههای گرم سال، دست کم ۳۰۰ شهر به حوزه از بحران وارد شدهاند که به گفته کارشناسان در صورت عدم توجه جدی و فوری، روند آن شتاب بیشتری خواهد یافت.