افشاگری نیویورک تایمز درباره علت انفجارهای اخیر
روایت نیویورک‌تایمز از آنچه که «خرابکاری» در تاسیسات غنی‌سازی نطنز خوانده شده، با آنچه که این روزها تلویزیون اسرائیل با پخش سریال «تهران» از تلاش برای نفوذ به شبکه برق و هدف قرار دادن تاسیسات هسته‌ای ایران به تصویر کشیده، هم‌پوشانی غافلگیرکننده‌ای دارد.
این روزنامه آمریکایی به نقل از منابع خود و شواهد اولیه محتمل‌ترین سناریو برای توضیح انفجار در یکی از سوله‌های تاسیسات نطنز را «اقدام خرابکارانه» عنوان کرده است.
«تهران» نیز روایت‌گر تلاش اسرائیل برای نفوذ به شبکه برق و استفاده از فرصت خاموشی‌ها برای بمباران تاسیسات هسته‌ای است.
با فرض اینکه بین آتش‌سوزی‌های اخیر در سراسر ایران، مختل شدن سیستم کامپیوتری بندر شهید رجایی، خاموشی‌های گسترده در شیراز، انفجار در تاسیسات موشکی شرق تهران و اکنون انفجار در نطنز ارتباطی برقرار نباشد، روند سریالی این رویدادها روایت‌گر دست‌کم قسمتی از سناریوی «تهران» است.
انفجار در یکی از سوله‌ها در محوطه فضای باز تاسیسات غنی‌سازی نطنز ساعت ۲ بامداد پنجشنبه اتفاق افتاد و مقامات در تهران تا ظهر پنجشنبه این خبر را رسانه‌ای نکردند.
تاسیسات نطنز مهمترین سایت غنی‌سازی اعلام شده ایران است که در اواسط دهه ۸۰ شمسی فک پلمپ آن در دولت محمود احمدی‌نژاد، سرآغاز روند تصویب قطعنامه‌های تحریمی شورای امنیت علیه ایران شد. تولید حجم انبوهی از ذخایر اورانیوم غنی‌شده با خلوص بالا با استفاده از سانتریفیوژهای پیشرفته نصب شده در نطنز، عامل کلیدی در جهت کاهش زمان «گریز هسته‌ای» ایران به شمار می‌رود. به همین دلیل این سایت پیش از این نیز هدف «استاکس‌نت» قرار گرفته بود.
که یکی از تهران یکی از بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را به ظن تلاش برای اقدامی خرابکارانه در این سایت، اخراج کرد.
مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا که پیش‌تر ریاست سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سی‌آی‌ای) را بر عهده داشت، سانتریفیوژهای نصب شده در نطنز را یک «تهدید» توصیف کرده است. به گفته او ایران می‌تواند با استفاده از سانتریفیوژهای نسل نهم IR-9 با سرعتی ۵۰ برابر سانتریفیوژهای نسل اول، غنی‌سازی کند.
نیویورک‌تایمز با اشاره به اینکه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انفجار بامداد پنجشنبه در نطنز را یک «حادثه» توصیف کرده، می‌نویسد: «شدت انفجار درها و سقف ساختمان را از جا کنده، اما روشن نیست به قسمت‌های زیر زمین چقدر آسیب وارد شده است.»
تصاویری که سال گذشته از تاسیسات غنی‌سازی نطنز منتشر شد، نشان می‌داد که سانتریفیوژها برای در امان ماندن از حمله‌های احتمالی، در زیر زمین فعال هستند.
این روزنامه آمریکایی به نقل از یک مقام اطلاعاتی در خاورمیانه می‌نویسد که عامل این انفجار یک شیء منفجر شونده بوده که در داخل تاسیسات کار گذاشته شده است.
به گفته او انفجار بخش عمده‌ای از تاسیسات روی زمین که در آن سانتریفیوژهای جدید قبل از شروع فعالیت، تنظیم می‌شدند را تخریب کرده است.
دیوید آلبرایت، رئیس موسسه علوم و امنیت بین‌الملل نیز به شواهدی مبنی بر «خرابکاری» اشاره می‌کند.
به گفته او در این بخش از سایت غنی‌سازی نطنز ذخایر قابل توجهی از مواد قابل انفجار وجود نداشته است. از سوی دیگر تاسیسات ویژه مونتاژ در معرض خطر حوادث انفجاری قرار ندارد.
آلبرایت در ادامه می‌گوید: «در تاسیسات مونتاژ ،مایع قابل اشتعال وجود دارد. خطر انفجار اتفاقی نیست. به احتمال زیاد این یک اقدام خرابکارانه در یکی از سایت‌های ارزشمند برای ایرانیان و یک ساختمان بسیار مهم بوده است».
آلبرایت با اشاره به نقش این ساختمان در مونتاژ سانتریفیوژهای پیشرفته می‌گوید: «اگر هدف به تاخیر انداختن برنامه‌های هسته‌ای ایران را در دستور کار داشته باشید، خرابکاری در این ساختمان گزینه بدی نیست.»
نیویورک‌تایمز در ادامه می‌نویسد، شواهد اولیه خرابکاری را نشان می‌دهد هرچند که همچنان امکان حادثه صنعتی نیز وجود دارد.
با این حال زمان وقوع این انفجار قابل توجه است. مجموعه‌ای از انفجارها و آتش‌سوزی‌ها در روزها و هفته‌های اخیر در ایران اتفاق افتاده که هنوز توضیح قانع‌کننده‌ای برای آنها وجود ندارد.
اما مقامات رسمی جمهوری اسلامی به طور غیر قابل انتظاری از اظهارنظرهای تند و متداول در این شرایط که معمولا پای آمریکا و اسرائیل به میان کشیده می‌شود، خودداری کرده‌اند.
به نظر می‌رسد در شرایط کنونی تمایل مقامات تهران به فاصله گرفتن هر چه بیشتر از فضایی است که در سریال «تهران» به تصویر کشیده شده است.
ایرنا در گزارشی تحت عنوان «دروغ‌پراکنی روزنامه آمریکایی» درباره گزارش نیویورک‌تایمز می‌نویسد: «روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز در گزارشی جعلی به نقل از آن چه که «یک مقام اطلاعاتی خاورمیانه‌ای» خوانده، دروغ پراکنی جدیدی در مورد آسیب دیدن یکی از سوله‌های در دست احداث محوطه باز سایت نطنز مطرح کرد.»
بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران نیز می‌گوید، باوجود وارد آمدن خسارت‌های مالی، این حادثه تلفات جانی نداشته است و دلایل سانحه در دست بررسی است. رمضانعلی فردوسی بادی، فرماندار نطنز هم تاکید کرده که گمانه‌زنی‌ها در مورد حمله به سایت هسته‌ای نطنز «کاملا بی‌اساس» است و در سوله‌ای که آتش‌گرفته، وسایل «اسقاطی» قرار داشته است.
در همین حال غلامرضا جلالی، رئیس سازمان پدافند غیرعامل، در گفت‌و‌گو با برنامه ویژه خبری به بررسی احتمال حمله سایبری اشاره کرده و گفته در صورتی که ثابت شود، واکنش نشان می‌دهیم. با این حال جلالی تاکید کرده که عمده این اتفاقات ناشی از رعایت نکردن مسائل ایمنی است.
هرچند رسانه‌های نزدیک به شورای امنیت ملی جمهوری اسلامی و سپاه از هم اکنون بر طبل اقدامات ماجراجویانه و انتقام‌گیری می‌کوبند، موضع رسمی تهران دست‌کم تا امروز، روایت یک «حادثه» بوده است. همانگونه که عامل انفجار مهیب در خجیر در شرق تهران، انفجار گاز صنعتی در «منطقه عمومی پارچین» اعلام شد.
چرا که تایید «خرابکاری» به معنی افزایش سطح انتظارها از تهران برای واکنش متقابل است، آن هم در شرایطی که قطعنامه تمدید تحریم‌های تسلیحاتی در شورای امنیت در گردش است و مکانیسم ماشه با چشم‌انداز بازگشت همه تحریم‌های بین‌المللی روی ضامن قرار دارد.
