ابراهیم ساوالان: شهریار بیر شئعرینده: تورکو بیر چشمه ایسه، من اونو دریا ائلهدیم بیر سویوق معرکهنی، محشرِ کُبرا ائلهدیم
ابراهیم ساوالان: شهریار بیر شئعرینده: تورکو بیر چشمه ایسه، من اونو دریا ائلهدیم بیر سویوق معرکهنی، محشرِ کُبرا ائلهدیم
اددعاسینی اورتایا قویوب. تورکجهنین بولاق اولدوغونو قبول ائتمهسک ده، دموکرات فرقهسی داغیلاندان سونرا، ایراندا تورک دیل و ادبیات اوجاغینین سویوق بیر معرکه اولدوغونو دانماق اولماز. پروفسور فرزانهنین یازدیغینا گؤره، شهریار او سویوق معرکهنی قیزدیران یگانه شخص اولدو و بو مسئله، شاعرلر و صنعتکارلارین، دیل و میلت تاریخینده دانیلماز تاثیرینی گؤستریر.
آمارلارا گؤره، 1926 دا شورویده 194 فرقی دیل وار ایمیش و شووری دیلچیلری، دیلچیلیک معیارلارینا دایاناراق او 194 ائتنیک دیلینی 11 دستهیه بؤلموشلر. بعضی دیللرین دانیشانلارینین ساییسی یوزمین نفردن آز ایدی و ائله دیللرین، او اوجسوز بوجاقسیز اؤلکهده، دیری قالما شانسلاری یوخ ایدی. اؤرنک اولاراق داغستاندا یاشایان آوارلارین بوگونکو نوفوسو تقریبن یاریم میلیون نفردیر و بو آز جمعیتین بؤیوک جمعیتلرله قایناییب قاریشماقدان باشقا یولو یوخ ایدی.
مسلمان آوارلار بیر طرفدن بوتون شوروینین اورتاق دیلی اولان روسجانی، دیگر طرفدن شوروی مسلمانلارینین چوخونلوغونو تشکیل وئرن تورکلرین دیلینی اؤیرنمهیی احتیاج دویوردولار و بو اونلارین اؤز دیلینی حاشیهیه ایتهلهییردی. بونلاردان علاوه، آوارلار یاشایان بؤلگه اونلاردان باشقا اوچ تورکدیللی خالقلارین (آذربایجانلی، قالموق و نوقای) دا دوغما یوردو اولموشدو و آوارلار تاریخ بویو اؤزلریندن قات قات چوخ اولان تورکلرله، قایناییب قاریشمیشدیلار.
بئلهلیکله، آوار دیلینین یاشاما شانسی چوخ چوخ آز گؤرونوردو. آما یوز ایل اؤنجه، آوارلار ائلینده دوغولان رسول حمزه واراغی دَییشدی. رسول 11 یاشلاریندان آوار دیلینده شعر یازماغا باشلادی. اونون شعرلری اورکلری بیر بیر فتح ائدیب «منیم داغستانیم» آدلی کیتابی تئزلیکله تورکجه و روسجایا چئوریلدی. رسول شوروینین ان بؤیوک ادبی مکافاتی اولان لنین اؤدولونه لاییق گؤروندو و اؤزو یاشادی و آوار دیلینی ده یاشاتدی.
میلیونلوق نوفوسوموزا، ایراندا چوخونلوقدا اولوب کئچمیش مین ایلده آردی کسیلمهدن حاکمیتده اولدوغوموزا باخمایاراق، پهلوی دؤنمینده دیل و ادبیاتیمیز چوخ ضعیف حالدا ایدی و شهریار او قارتالا اوچماق قانادی وئردی. بونلارا گؤره، ایران رسمیلری شهریارین وفات گونونو، فارسجا ادب و شعر گونو آدلاندیرسالار دا، بوگون؛ بیزیم دیل و ادبیات گونوموزدور.
__________________
@ibrahimsavalan