ابراهیم ساوالان: زشت نشان دادن حکومت هزار ساله ترکها بر ایران
از صغیر تا کبیر، از ملا تا عامی، از عاشقان سلطنت تا رهروان ولایت، اهل فارس ایران در چند نکته همنظرند که یکی از آنها زشت و بدقواره نشان دادن حکومت هزار ساله ترکها (از غزنوی و سلجوقی تا افشاری و قاجاری) بر این دشت بی‌حاصل است. از قرار صد سال پیش، اسنوبال چیزهایی برعلیه جونز گفته که هنوز به قوت خود باقیست و رقیبش نیز آنها را ترویج میدهد و گوسفندان «قلعه حیوانات» به تکرار هفت فرمان مشغولند.
سعید حجاریان در مقاله‌ای با عنوان نئولیبرالیسم ناصری، همراه با نقد سیاستهای اقتصادی رئیسی، دلی از عزا درآورده و با عباراتی مانند «در دوره ناصری قیمتها از آسمان نازل میشد» و «ذهنیت واپسگرای قاجاری»، حکمرانی ناصرالدین شاه را به سخره گرفته است. در حالیکه همان نوشته گواهی میدهد که دوره ناصری در تنظیم بازار موفق بوده و خود حجاریان نیز با استعجاب میگوید که «حال این‌که شاه شهید چگونه با طی زمان از میزس، هایک، نازیک و راتبارد درس‌آموزی کرده است، من هم بی‌خبرم».
به گواه همان مقاله حجاریان، دولت ناصری اولاً، کوچک بود، ثانیاً، به امر قیمت‌گذاری ورود نمی‌کرد، ثالثاً، مداخله‌گر نبود، رابعاً، در بسیاری از موارد از خود سلب اختیار کرده و ابتکار عمل را به اجتماعات (یا جامعه) سپرده بود و از همه مهمتر کرور کرور انسان عاطل و باطل را به استخدام دولت درنیاورده بود تا مثل امروز دولتی بیست برابر بزرگتر از دولت ژاپن و سه برابر دولت هندوستان از بودجه عمومی ارتزاق کند.
نمیتوان پذیرفت که امثال حجاریان نیز گوسفندی از گوسفندان قلعه حیوانات هستند که گفته‌های ناپلئون را تکرار میکنند بلکه باید آنها را همردیف اسنوبال‌هایی تصور کرد که آگاهانه به تخریب جونز و ناصرالدین شاه مشغولند که پرداختن به علت این سیاه‌نمایی‌ها را به متن دیگری حواله میکنیم.
حجاریان خوب میداند که ارزش تومان در پنجاه سال سلطنت ناصری ثابت بوده و هر تومان معادل دوازده فرانک فرانسه بود. قدرت خرید مردم پنج برابر امروز بود و یک کارگر ساده با درآمد ماهیانه خود میتوانست 160 کیلو گوشت گوسفند بخرد که با قتل آن خاقان بن خاقان، ارزش تومان از دوازده فرانک به هشت فرانک کاهش یافت. ولی اگر امروز همه اصلاح‌طلبان و اصولگرایان یکجا بمیرند، ارزش تومان نه تنها کاهش نمی‌یابد بلکه شاید تقویت هم بشود.
ابراهیم ساوالان
