ابراهیم ساوالان: ایراندا تورکلره قارشی اولان تحقیرلر و توهینلر اتفاق یا اشتباه اساسیندا یوخ بلکه همهشه بیر هدف و مقصد اساسیندا اورتایا آتیلیر.
بو گون خرداد قیامینین ایل دونومودور کی ایران تورکلرینده بویوک بیر اویانیشا یول آچمیشدیر. بو قونو ایله علاقه لی ابراهیم بی ساوالانین یازیسی دوشوندوروجودور:
ایران قازئتهسینده تورکلره قارشی یازیلمیش یازی و چکیلمیش کاریکاتور او تحقیر و توهینلردن بیری ایدی. او قازئتهده آدام فارس و پیسپیسا تورک نظرده توتولوب اوشاق پیسپیسا ایله دانیشماغا چالیشسا دا، پیسپیسا اونون دیلینی آنلاماییب “نمهنه” دئمیشدی.
نمهنه لوغتی یازی و کاریکاتورون دیرک تورکلره قارش اولدوغونو بللی ائدیردی. بو دیرک اشارهدن باشقا، یازینین تورکلره قارشی اولدوغونا باشقا سندلر ده واردیر. اؤرنک اولاراق یازینین بیر پارچاسی بئله ایدی: «پیسپیسالار آدام دیلی قانمیرلار، اؤز دیللرینین قراماتیکاسی او درجه چتیندیرکی هله ده، دیللرینده هانسی فئعللرین “اینگ” شکیلچیسی گؤتوردویونو بیلن یوخدور. سکسن فایزلاری اؤز دیللرینی بیلمیر و باشقا دیللرده دانیشماغی ترجیح ائدیرلر».
بو جملهلر ده، فارسلارین، فارسجادان باشقا بیر دیلده دانیشان آداما «آدمیزاد دیلینده دانیش بیزده نه دئدیگینی باشا دوشک» ایفادهلری، فارس اوشاغین طرفیندن تورک پیسپیسایا سؤیلهنیر. ایران شوونیزمی طرفیندن «تورکجه چتیندیر و هر آدام او دیلده یازیب اوخوماغی اؤیرنهبیلمز» کیمی آغ یالانلاری، آداملاری بو دیلدن قورخودوب اوزاقلاشدیرماق مقصدیله گئنیش شکیلده یاییلمیشدیر و بو دوشونجه ده ایران قازئتهسینین یازیسیندا گؤزه چارپیردی.
بو یازینین دیرک تورکلره قارشی اولدوغونو “اینگ” پسوندی حاقدا قلمه آلینمیش جملهدن ده آنلاماق اولوردو. اینگ قدیم تورکجهنین یایغین شکیلچیسی اولاراق، حاضیردا تورکجهنین خوراسان، تورکمن و قاشقایی کیمی لهجهلرینده یاشاسا دا، آما آذربایجاندا بیر سیرا قدیم فورمالارینی قوروموش سؤزجوکلردن باشقا ایشلک دئییل. ایران قازئتهسینین «فئعللرینین اینگ شکیلچیسینی هاردا ایشلهنیب ایشلهنمدیگینی اؤزلری ده بیلمیرلر» جملهسی، لاپ بئله بو یازینین بیلگین و هدفلی بیر آداملار طرفیندن یازیلماسینی بللی ائدیر و ایلگینج بیر مسئله ده اوشاق و پیسپیسانین دانیشیقلارینین لاتین الفباسیندا یازیلماسی ایدی.