İrandakı Korona; Peyvəndin tanışlara vurulması

İranda Korona peyvəndinin vurulmasından iki ay keçdi və Səhiyyə Nazirliyinin məlumatlarına görə, bu günə qədər vətəndaşlara yalnız 621 min 822 doza peyvənd vurulub. Bölgədəki digər ölkələrə, o cümlədən bu günə qədər 20 milyon dozadan çox peyvənd vuran və İranla eyni əhaliyə sahib olan İranın qərb qonşusu olan Türkiyə ilə müqayisədə bu sayda peyvəndin vurulması İranda korona peyvəndində yavaş bir tendensiya olduğunu göstərir.

Bununla birlikdə, ölkədə yavaş peyvəndləməyi tənqid etməklə yanaşı, daha böyük bir problem var; İslam Respublikası səlahiyyətliləri, İrandakı peyvəndin “Milli Korona Peyvənd Sənədinə” dayandığını söyləyirlər, lakin son bir həftədə məsələləri çətinləşdirən, şəhər rəsmiləri də daxil olmaqla insanların prioritet xaricində peyvəndlənməsi və peyvəndin satılmasıdır. Bu məsələ, peyvəndləməyin birmənalı olmayan vəziyyəti ilə yanaşı, son günlər sosial media istifadəçilərinin mövcud vəziyyətə “# peyvənd_nə_oldu” kimi Həştəglərlə etiraz etməsinə səbəb oldu.

Yaşlılar və zibil toplayanların peyvənd payını kim aldı?

20 Aprel 2021 Çərşənbə axşamı günü, Esfarayen valisi Mehdi Keramati, şəhərdəki bir qocalar evinin müdirinin yaşlı kvota peyvəndini ailə üzvlərinə vurduğunu elan etdi. Mərkəz müdiri ailənin üç üzvünün adını peyvənd edilməli olan insanların siyahısına salmışdı, lakin Esfarayen valisinin dediyinə görə bu insanlar sığorta baxımından işçilər arasındadırlar, ancaq birbaşa yaşlılarla əlaqələri yoxdur və yalnız mərkəzin ehtiyaclarının alınmasından məsuldular.

Eyni zamanda Esfarayen Korona qərargahının rəhbəri olan Keramati, bu hərəkəti “korona peyvənd sənədindən sui-istifadə” adlandırdı və mərkəzin pozuntusu məhkəməsinin mühakimə olunduğunu söylədi.

Son günlərdə Gülüstanın Əliabad Katul və Xuzistanın Abadan kimi şəhərlərində peyvənd uyğun kvotalardan sui-istifadə halları baş verdi.

Əliabad Katul Bələdiyyəsi, bu şəhərin “zibil toplayan” kvotasının peyvəndini bələdiyyə müqaviləsində tərəf olan şirkətin iki bələdiyyə müdirinə və iki podratçısına vurdu. Bu, Əliabad Katul 45-dən çox zibil toplayanına yalnız 24 peyvəndin verildiyi zaman baş verdi.

İran İnernationalın əldə etdiyi bilgilərə görə 20 Aprel 2021-də Bələdiyyə sədrinin müavini və bələdiyyə müqavilələrindən məsul olan “Əyub Hüseyni” və “Əkrəm Şəki”, özəl sektorun podratçısı “Əkrəm Hüseyni” və həyat yoldaşı “Qurban Əli Cəmali” zibil toplayanlar yerinə peyvənd alan fərdlərdir.

Qəribə bir vəziyyətdə də Abadan bələdiyyə başçısı zibil toplayan peyvəndi vurmağa təşviq etmək üçün onun, şəhər müdirlərinin, cümə namazının rəhbərliyi və bələdiyyə məclisinin bəzi üzvləri tərəfindən bir çox peyvənd vurulduğunu açıqladı; Lakin Abadanın Cümə namazının imamı peyvənd vurulduğunu inkar etdi. Bununla birlikdə, məsələni müəyyənləşdirmək üçün qanuni tədbirlər görülür və Səhiyyə Nazirliyi səlahiyyətlilərinin sözlərinə görə, peyvənd olunanların siyahısı sui-istifadə məsələsini təsdiqləyir.

Peyvənd olunmaq üçün yaşlılara mesaj göndərilməsi

Səhiyyə Nazirliyinin yaşlıların peyvənd olunmasına görə bir mesaj göndərməsi xəbərindən sonra Səhiyyə Nazirliyinin şəbəkə idarəetmə mərkəzinin rəhbəri “Payam Cəfər Sadegh Təbrizi” mesajları “saxta” adlandırdı və bunun doğru olmadığını söylədi.

Səhiyyə Nazirliyindən verilən məlumata görə, elektron sağlamlıq qeydləri olan yaşlıların peyvənd edilməsi şəhər və kənd sağlamlıq bazaları vasitəsi ilə elan ediləcək və qeydləri olmayan yaşlılar sağlamlıq mərkəzlərini ziyarət etdikləri təqdirdə peyvəndin ikinci mərhələsinə daxil ediləcəklər.

Peyvənd rantı

İslami Məşvərət Məclisi “Sağlamlıq Komissiyası” nın rəhbəri “Hüseyin Əli Şəhriari”, 20 Aprel Çərşənbə axşamı günü İranda peyvəndlə əlaqədar marjlarla əlaqədar olaraq dedi: “Korona peyvəndi vurmaq üçün rantdan istifadə heç bir halda etik və insani deyil.”

O əlavə etdi ki, qanun pozuculara qarşılıq verilməlidir: Müəyyən məsələlərə görə şəhər və əyalətlərdə səhv ehtimalı var. Əlbəttə ki, bu, çox məhduddur və bütün rəhbərliklərə şamil edilməməlidir.”

Tanışlara üstünlük verilir

İran Qocalar Evinin baş katibi Məhəmməd Riza Şərifi Moqəddəm, İrandakı “qeyri-şəffaf” peyvəndləməni tənqid edənlərdən biri idi. O dedi: “Ölkəsinin səhiyyə işçiləri düzgün iş görsəydilərar, İranda korona peyvəndi ilə bağlı dəqiq statistikalar təqdim edərdilər.”

Tibb bacıları evinin baş katibi İrana az miqdarda korona peyvəndi gəldiyini söylədi ki, bu da tanışlara vurmağa üstünlük verilir.

Səlahiyyətli orqanların bu cür açıqlamaları, habelə səlahiyyətlilər tərəfindən kvotalardan sui istifadəsi barədə məlumatlar, xaricdən gətirilən peyvəndlərin bəzilərinin əvvəlcədən hazırlanmış qrafikə uyğun istifadə edildiyinə dair şübhələri artırdı.

Son günlərdə “Tejarat News”, dərmanların qanunsuz satışının əsas mərkəzlərindən biri olan Tehranın “Naser Khosrov” Caddesindən reportajında tibb işçiləri və yüksək risk qruplarının peyvənd kotalarının 60 milyon Tümənə Naser Khosrovda satıldığını elan etdi.

Aprelin 4-dən bəri peyvəndi başlayan bəzi Yüksək riskli xəstələrin ailələrindən də narazılıqlar var.

Bütün bunlar, İslam Respublikası indiyədək təxminən 622 doza peyvənd vura bildiyi müddətdə sadəcə 141 min 176 nəfər hər iki dozada peyvənd vurub.

İrana idxal olunan peyvəndlərin sayı hazırda 2 milyon 95 min doza çatır və rəsmilərə görə peyvəndin birinci mərhələsini bitirmək üçün bir milyon 300 min nəfər peyvəndlənməlidir ki, bu da iki milyon 600 min doza peyvənd tələb edir.

Bundan öncə Səhiyyə nazirinin müavini Əliriza Rəisi 10 Mart 2021-ci il tarixdə demişdi: “Təcili Korona peyvəndi ilə bağlı heç bir narahatlıq yoxdur”.

O iddia etmişdi: “İran səhiyyə şəbəkəsi ayda 20 milyon insanı peyvənd etmə qabiliyyətinə malikdir”.

Digər tərəfdən, peyvəndin insanlara satılması hekayəsinin də haşiyələrə nədən olmuşdu və son günlərdə sosial şəbəkələrdə geniş reaksiya doğurdu. Bu məsələ bir çox digər hallar kimi əvvəlcə inkar edilsə də, sonda özəl sektordan tədarük olunan korona peyvəndlərinin 250 min tümənə satılacağı deyildi.

Korona virusundan gündəlik ölümlərdə artdı, rəsmi məlumatlara görə hər üç gündə 1000 nəfər ölür.

iranwire