۲۹ آوریل؛ روز جهانی رقص؛ زبان و فرهنگ مشترک انسان‌ها
روز جهانی رقص از سال ۱۹۸۲ در کشورهای مختلف جشن گرفته می‌شود.
هر سال یک رقصنده پیامی به مناسبت روز رقص می‌دهد که امسال کریما منصور هنرمند مصری در پیامی گفت که این هنر زبان مشترک بشریت و شفادهنده و راستگوست.
برای سی‌‌وهفتمین سال پیاپی امروز نهم اردیبهشت‌ماه (۲۹ آوریل) روز جهانی رقص در بیش از ۱۷۰ کشور دنیا بجز ایران جشن گرفته می‌شود. امسال روز جهانی رقص با پیامی از کریما منصور رقصنده و مربی مصری این هنر والا و زیبا و نخستین انسانی ارج نهاده شد.
امروز نهم اردیبهشت‌ماه برابر با ۲۹ آوریل، دوستداران رقص در بیش از ۱۷۰ کشور دنیا روز جهانی رقص را جشن می‌گیرند. این روز توسط کمیته بین‌المللی تئاتر یونسکو (ITI) در سال ۱۹۸۲، به مناسب سالگرد تولد ژان ژاک نوور (۱۷۲۷-۱۸۱۰) خالق باله مدرن، نامگذاری شد و هر سال جشن گرفته می‌شود.در این روز تلاش می‌شود تا با برگزاری برنامه‌ها و جشن‌های متعدد در ترویج رقص و آموزش آن، مشارکتی جهانی صورت گیرد. این روز با هدف توجه به هنر رقص در سراسر جهان نامگذاری شد و اکنون برای سی و هفتمین سال پیاپی توسط میلیون‌ها رقصنده در سراسر جهان جشن گرفته می‌شود.
ایران اما یکی از معدود و شاید تنها کشور دنیاست که در این جشن مشارکت ندارد و به واسطه ممنوعیت و حرام شرعی بودن هنر رقص، نامی از این روز برده نمی‌شود. پس از انقلاب اسلامی، هنر رقص حتی از نوع سنتی و فولکلور ممنوع و خلاف شرع اعلام شد و در پی صدور احکام منع‌کننده، مراکز آموزش و تعلیم رقص از جمله سازمان ملی باله ایران، بسته و از فعالیت ممنوع شدند و هنرمندان این رشته هنری در ایران نیز ممنوع از ادامه‌ی حرفه‌ی خود شدند.
پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات (فتا) اردیبهشت‌ماه سال گذشته به مربیان رقص در فضای مجازی اخطار داد و تعدادی از آنان را بازداشت کرد که در نهایت مهاجرت برخی از آنان را به دنبال داشت. سال گذشته، یک دختر نوجوان به دلیل پخش ویدئوهای رقص خود در صفحه اینستاگرام شخصی‌اش مجبور به «اعتراف» در صدا و سیمای جمهوری اسلامی شد. حتی رقص دخترکان خردسال در برج میلاد نیز با واکنش مکتبی‌های به‌اصطلاح تندرو و قوه‌قضاییه روبرو شد.
اما با وجود ۴۰ سال محدودیت و ممنوعیت، هنر رقص در بین مردم ایران همچنان جاری و زنده است. رقص در اماکن عمومی، خیابان‌ها، پارک‌ها، چهارراه‌ها، مترو و مراسم خصوصی و جشن‌های ملی مانند نوروز و چهارشنبه سوری و… خود را نمایان می‌کند و رقص دختران جوان ایرانی در خیابان‌های شهرها، در سطح بین‌المللی نیز مورد توجه قرار می‌گیرد.
رقص در نظام جمهوری اسلامی که به یک فعالیت و هنر زیرزمینی بدل شده و هنرمندان این عرصه در کلاس‌ها و آموزشگاه‌های خصوصی به صورت مخفیانه به آموزش آن به علاقمندان می‌پردازند.
در کتاب «تاریخ رقص در ایران» نمونه‌هایی از آثار باستانی به عنوان روایتگر پیشینه‌ی هنر رقص در ایران ذکر شده که از جمله شامل تصویر یک رقصنده در لوح سنگی کشف شده در منطقه شوش است که اکنون در موزه لوور پاریس نگهداری می‌شود. همچنین سفالینه بزکوهی، برجای مانده از هزاره سوم پیش از میلاد در شمال ایلام و مهرسنگی و استوانه‌ا‌ی کشف شده در تپه یحیی در کرمان از جمله بیانگر قدمت رقص در ایران است.
روز جهانی رقص با اهدافی چون ارتقای هنر رقص و ایجاد آگاهی همگانی و جلب افکار جهانی به ارزش رقص در اشکال مختلف در نظر گرفته و لذت بردن از رقص و به اشتراک گذاشتن شادی رقص با دیگران را ترویج می‌کند.
این روز، هر ساله با ارسال پیام رسمی یکی از رقصندگان برجسته دنیا به صدها هزار رقصنده حرفه‌ای، موسسات و آموزشگاه‌های رقص همراه است. امسال این پیام توسط کریما منصور رقصنده و مربی زن مصری ارسال شد.
کریما منصور در پیام خود با اشاره به اینکه رقص از ابتدای خلقت موثرترین وسیله برای نمایش و جشن بوده، گفته است که رقص در نقاشی‌های فراعنه مصر پیدا شده و برای رقصندگان الهام‌بخش بوده.
وی با اشاره به اهمیت رقص در تاریخ مصر باستان، آن را زبان مشترک بشریت دانست که باید به آن توجه کرد و بدون قضاوت، پیشداوری و در سکوت به آن توجه کرد و اجازه داد تا از درون انسان خود را بروز دهد، چرا که همه چیز از درون انسان سرچشمه می‌گیرد.
رقص «یاللی» یکی از قدیمی‌ترین رقص‌های فولکلور آذربایجان و جهان است.
سنگ «قاوال داشی» : اصل آن در منطقه قوبوستان آذربایجان قرار دارد. در این مکان یک سنگ‌نگاشت رقص دسته جمعی یاللی وجود دارد که برخی قدمت آن را مربوط به ۱۵هزار سال قبل می‌دانند. باستان‌شناسان معتقدند از قاوال داشی برای تولید نوا برای رقصنده‌ها استفاده شده است.
هنگامی که با سنگ‌های کوچک‌تر به این سنگ عظیم‌الجثه ضربه وارد می‌شود٬ صدایی پرطنین و ژرف ایجاد می‌کند. شکل اولیه و ابتدایی یاللی در اطراف شعله آتش٬ بعنوان منبع نور و گرما٬ به صورت جشن و مراسم بوده است. در چنین مراسمی آتش را که تبدیل به الهه شده بود، نیایش می‌کردند. یالی با سرعت آرام و سنگین شروع شده و با قدم‌های سریع که به شکل دویدن است، با سرعت سریع پایان می‌یابد. رقص یاللی به عنوان میراث ماندگار به نام ملت آذربایجان در یونسکو ثبت شده جهانی شده است. رقص یاللی نمادی از همبستگی٬ شکرگذاری٬ شادی و اقتدار می‌باشد.
