فایننشال تایمز: ترامپ، استیو ویتکاف نماینده ویژه خود در خاورمیانه را مسئول پرونده ایران میکند
روز پنجشنبه ۴ بهمن ساعاتی پس از انتشار خبر ارجاع مسئولیت رسیدگی به نگرانی های واشنگتن به استیو ویتکاف، دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا گفت «اگر بتوان مسائل با [جمهوری اسلامی] ایران را حل و فصل کرد، بدون این که اسرائیل تأسیسات نظامی را هدف قرار دهد، خوب خواهد شد.»
او توضیح بیشتری در این ارتباط ارائه نداد.
روز پنجشنبه فایننشال تایمز نوشت: دونالد ترامپ تصمیم دارد استیو ویتکاف، نماینده ویژه خود در خاورمیانه، را مسئول رسیدگی به نگرانیهای واشنگتن در مورد ایران کند. به گفته منابع، این اقدام نشان میدهد که رئیسجمهور آمریکا مایل است قبل از افزایش فشار بر تهران، دیپلماسی را آزمایش کند.
به گفته این منابع، انتظار می رود ویتکاف، که نقشی کلیدی در تأمین آتشبس در غزه ایفا کرد، تلاشهایی در زمینه برنامه هستهای جمهوری اسلامی را به عنوان بخشی از مأموریت گسترده ترامپ برای «پایان دادن به جنگها» در منطقه هدایت کند.
ترامپ در سال ۲۰۱۸ ایالات متحده را از توافق هستهای ایران با قدرتهای جهانی خارج کرد، سپس تحریمهای سختی اعمال کرد.
در دوران انتقال قدرت، تیم ترامپ اقدامات احتمالی برای بازگرداندن کمپین «فشار حداکثری» علیه جمهوری اسلامی ایران را از طریق تحریمهای جدید یا نظارت شدیدتر بر اقدامات فعلی تدوین کرد.
با این حال، ترامپ و دستیارانش در جلسات اولیه اشاره کردهاند که میخواهند راهی برای جلوگیری از یک درگیری گستردهتر با جمهوری اسلامی باز نگه دارند. برخی از مقامات ترامپ به دیپلماتها و همکاران خارجی گفتهاند که انتظار دارند ویتکاف تلاشهایی برای بررسی امکان توافق دیپلماتیک را رهبری کند.
یک مقام سابق اسرائیلی گفت: «من نمیبینم که دولت در ابتدای دوره خود از زور استفاده کند، حداقل قبل از آنکه سایر گزینهها را کاملاً بررسی کند. این رویکردی نیست که جنگی را که با بایدن آغاز شد، به پایان برساند.»
تصمیم ترامپ برای واگذاری پرونده ایران به استیو ویتکاف، طرفداران فشار حداکثری در کنگره و واشنگتن را نگران کرده که او در جستجوی یک توافق احتمالی، خیلی سریع فشارها بر جمهوری اسلامی را کاهش دهد. ترامپ در جلسات گفته است که میخواهد راهی برای جلوگیری از یک درگیری گستردهتر با ایران باز نگه دارد.
تمرکز اصلی ویتکاف همچنان اجرای آتشبس غزه خواهد بود. ترامپ همچنین مورگان اورتاگوس، سخنگوی وزارت خارجه در دوره اول ریاستجمهوری خود که تجربه خدمت در خاورمیانه را دارد، به عنوان معاون ویتکاف انتخاب کرده است.
مقامات آمریکایی میگویند خطوط کلی رویکرد ترامپ نسبت به تهران و مأموریت ویتکاف همچنان در حال تغییر است. اما برخی از انتصابات اخیر رئیسجمهور آمریکا اردوگاهی در دولت ایجاد کرده که احتمال مذاکره با ایران را در نظر دارد و نسبت به حمله به برنامه هستهای آن که مورد حمایت مخالفان ایران در دولتهای آمریکا و اسرائیل است، شک و تردید دارد.
مایکل دیمینو، مقام ارشد جدید ترامپ در امور خاورمیانه در پنتاگون، یک مقام سابق سیا بود که در یک اندیشکده خواستار خویشتنداری در برخورد با تهران شده بود. البریج کلبی، نامزد ترامپ برای معاونت سیاست وزارت دفاع، نیز علیه هرگونه اقدام نظامی علیه جمهوری اسلامی هشدار داده است.
دیگران در تیم سیاست خارجی ترامپ رویکردی سختگیرانهتر اتخاذ کردهاند، از جمله مشاور امنیت ملی مایک والتز و وزیر خارجه مارکو روبیو. روبیو در جلسه رای اعتماد خود گفت که از «هرگونه ترتیبی که به ما امنیت و ثبات در منطقه بدهد، اما ترتیبی که در آن واقعبین باشیم» حمایت میکند.
به نوشته فایننشالتایمز، با وجود فشارهای اقتصادی شدید بر ایران و افزایش ذخایر اورانیوم غنیشده جمهوری اسلامی، دستیابی به توافقی میان تهران و واشینگتن چالشبرانگیز به نظر میرسد و برخی از مقامات کنگره و منتقدان انتصاب ویتکاف، نگرانیهایی دربارهٔ کاهش فشار بر ایران ابراز کردهاند.
یک کارمند ارشد جمهوریخواه در کنگره گفت: «او در حال حاضر فشارها بر حماس، حزبالله و ایران را کاهش میدهد و در این فرآیند گروگانهای آمریکایی را رها کرده و اسرائیل را در خطر قرار میدهد. او مدام میگوید میداند ترامپ چه میخواهد، اما نمیفهمد ترامپ به چه چیز باور دارد.»