هیئتی از حماس و جمهوری اسلامی به روسیه رفتند؛ منافع مسکو در جنگ اسرائیل و حماس در چیست؟
وزارت خارجه روسیه روز پنجشنبه ۲۶ اکتبر خبر داد که هئیتی از گروه فلسطینی حماس در حال حاضر در مسکو به سر میبرد. این اولین سفر مقامات حماس به روسیه از زمان حمله هفتم اکتبر این گروه به اسرائیل به حساب میآید. همزمان علی باقری، معاون وزیر امور خارجه ایران نیز در روسیه است. روسیه با عدم حمایت از اسرائیل در جنگ با حماس، بیشتر در جستجوی منافع خود در موضوع جنگ اوکراین و خروج از انزوای بینالمللی است.
ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه روز پنجشنبه در یک نشست هفتگی اعلام کرد که علی باقری، معاون وزیر خارجه جمهوری اسلامی و هیئتی از حماس در مسکو به سر میبرند.
سخنگوی دیپلماسی روسیه بدون ارائه جزئیات بیشتر گفت که هیئتی از حماس به منظور انجام پارهای از گفتگوها به روسیه آمدهاند. خبرگزاری دولتی روسیه، ریا نووستی به نقل از یک منبع در هیئت فلسطینی، گفت که موسی ابومرزوق، سخنگو و یکی از اعضای ارشد حماس یکی از اعضای هیئت فلسطینی در سفر به روسیه بوده است.
سفر مقامات حماس به روسیه در حالی صورت میگیرد که جنگ اسرائیل و حماس، موضوع جنگ اوکراین و تجاوز نظامی روسیه به خاک اوکراین را از اولویت رسانهای و سیاسی تا حدودی خارج کرده است.
منافع مسکو در جنگ اسرائیل و حماس
منفعت روسیه از جنگ درحال وقوع در خاورمیانه دوچندان است. به نوشته روزنامه فرانسوی لوموند، موضوع فراتر از به حاشیه رفتن مساله اوکراین در رسانهها است. این روزنامه در مقالهای با عنوان «روسیه از جنگ غزه برای تضعیف حمایت از اوکراین بهره میبرد» نوشته که در واقع تمامی تلاشهای غرب برای منزوی کردن روسیه از زمان حمله به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ در حال از دست رفتن است.
نویسندگان این مقاله روزنامه عصر فرانسه توضیح میدهند که پاسخ شدید اسرائیل در بمباران نوار غزه و حمایت پایتختهای غربی از او موجب تضعیف دو ستون اصلی گفتمان غرب در موضوع اوکراین شد؛ عدم احترام روسیه به قوانین بینالمللی و جنایات ارتش این کشور. در پی شروع جنگ اسرائیل و حماس، مقایسه میان اشغالگری روسیه در اوکراین و اشغالگری اسرائیل در سرزمینهای فلسطینی به سرعت انجام شد، موضوعی که کشورهای غربی در یک سطح با آن برخورد نمیکنند.
به نوشته روزنامه لوموند، برخورد متفاوت با جنایات جنگی احتمالی، گفتمان «استانداردهای دوگانه» و «نفاق» غرب را زنده میکند. این روزنامه افزود که دشوار میتوان تصور کرد که در شرایط داغ کنونی، از مقایسه میان بمباران زیرساختهای انرژی اوکراین توسط روسیه و تصمیم اسرائیل برای قطع برق غزه اجتناب شود.
به اعتقاد نویسندگان این مقاله، روسیه برای بهرهبرداری حداکثری از جنگ فعلی در خاورمیانه در راستای پرونده جنگ اوکراین، سیاست سنتی متعادل خود در قبال منازعه اسرائیل و فلسطین را قربانی کرد. موضوعی که حتی به قیمت مخالفت با افکار عمومی نسبتا طرفدار اسرائیل در این کشور بود.
از همان آغازین روزهای پس از حمله حماس به اسرائیل این موضوع نمایان شد. بیش از یک هفته طول کشید تا ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه در ۱۶ اکتبر با بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل تماس بگیرد و مراتب تسلیت خود را به «خانواده قربانیان» برساند.
لوموند نوشته است که با وجود کشته شدن ۱۹ شهروند روسیه در این حمله حماس، روسیه نه در طول این تماس تلفنی و نه در هیچ یک از بیانیههای رسمی، حماس را محکوم نکرد و هیچ اشارهای به «تروریسم» نکرد. لوموند افزود که پوتین حتی تا آنجا پیش رفت که محاصره غزه توسط اسرائیل را با محاصره لنینگراد توسط نازیها بین سالهای ۱۹۴۱ و ۱۹۴۴ مقایسه کرد.
علاوه بر رایزنیهای تلفنی با چندین رهبر عرب، دیپلماسی روسیه ۱۶ اکتبر پیشنویس قطعنامهای را به شورای امنیت سازمان ملل ارائه کرد که (بدون اشاره به حماس) خشونت علیه غیرنظامیان را محکوم میکرد. این پیشنویس قطعنامه با مخالفت برخی کشورهای غربی رد شد. به نوشته لوموند، این رویکرد میتواند کشورهای غربی را در موقعیت ناخوشایندی قرار دهد که مجبورند متنی را که خواستار تنشزدایی است، وتو کنند و این به خودی خود یک پیروزی برای پوتین به حساب میآید.