اوستاد روحی تونا نین ابدی خاطره سی او غرورونا ینیدن یایملانیر : هئیکلتاراشلیغا ایران زیندانلاریندا باشلادیم
گونئی آذربایجانیندا هئیکتلاراشلیق صنعتینین اوزون تاریخی یوخدور. بونون سببلرینی هم شاه رئژیمینده هم ده ایسلام رئژیمینده آراماق لازیمدیر. آذربایجانا هئچ بیر اؤنم وئریلمهییب، اونا اینکیشاف ائتمهیه ایمکان وئرمهییبلر. اگر اورادان یاخشی بیر صنعتچی چیخیبسا اونو درهال ازمهیه باشلاییبلار. یا تئهرانا یاخود دا اؤلکهدن کنارا قاچماغا مجبور اولونوبلار… هر ایکی رئژیمده – شاه رئژیمینده و ایسلام رئژیمینده مرکزی حکومت اینجسنت خادیملرینه دیکته ائتمهیه چالیشیب. (روحی تونا)
«چؤریی آغزیمدا چئینهییب، خمیر دوزلدیردیم. ایلک دفعه، او خمیرلرله بالاجا هیکللر دوزلتمهیه باشلادیم،» دئیه روحی تونا هئیکلتاراشلیغا دوغرو آتدیغی ایلک آددیمی تصویر ائدیر. بونو ائدرکهن ۱۶ یاشلی روحی سیاسی فعالیتلری اوزوندن قربی آذربایجان ویلایتینده قوشاچای زیندانیندا ایدی.
روحی تونانین یوندوغو هیکللر سنتکارین روحونا هوپموش میللی ایدئولوگییانی، وطن سئوگیسینی آشکار بوروزه وئریر. آمئریکانین سسینه موصاحیبهده حیات و پئشه یولونو نقل ائدن ایستعدادلی هئیکلتاراش هله تبریزده ایکن ستتار خان، باغیر خان کیمی مشروته حرکاتی لیدئرلرینه هیکل دوزلتدیینی، داها سونرا ایسه وتنپرور مؤوضودا سنتکارلیغی باشقا گؤرکهملی میللی خادیملره گئنیشلندیردیینی دئییر. بو خادیملر سیراسیندا آذربایجان دؤولتینین بانیسی محمد امین رسولزاده و آذربایجان میللی آزادلیق حرکاتینین لیدئری ابولفز ائلچیبیین هیکللری ده وار.
ایران ایسلام رئسپوبلیکاسیندا باسقیلارلا اوزلشهن روحی تونا بیر چوخ وتنپرور یولداشلاری کیمی وطنی ترک ائتمهیه مجبور اولور و قونشو تورکییهیه اوز توتور. تورکییهنین بعضی شهرلرینده بلدییهلرین سیفاریشی ایله دوزلتدیی هیکللرین بیر چوخو شهر میدانلاریندا قویولور. همین ایللرده گونئیلی هئیکلتاراش شاه ایسمایل ختایی، نادیر شاه افشار، عثمانلی سلطان سلیم، آتاتورک، آشیق وئیسل، اوغوز خان و بیر چوخ باشقا شخصیتلری اؤز اثرلرینده جانلاندیریر.
حاضردا روحی تونا کانادانین تورونتو شهرینده هئیکلتاراشلیق فعالیتینی داوام ائتدیریر. او آذربایجانلی تاریخچی و پئداقوق پروف. مممد تاغی زئهتابی، تانینمیش جرراه و تورکولوق دؤکتور جاواد هئیت، موسیقی خادیمی حسن دمیرچی، اوستاد شهریار و بیر چوخ تانینمیش آذربایجان شخسیتلرینین هیکللرینی تورونتو شهرینده ایشلهییب.
هئیکلتراش تونانین دئدیینه گؤره، ایراندا آذربایجانلیلار سادهجه هیکلچیلیکده دئییل، بیر چوخ اینجسنت ساحهلرینده آیریسئچکیلییه معروض قالیرلار. «آذربایجان شهرلرینده صنعت ساحهسینده تحصیل ایمکانلاری یوخ ایکن، اصفهان کیمی شهرلرده صنعت اونیوئرسیتئتی و فاکولتهلری واردیر،» دئیه روحی تونا بیلدیریر و علاوه ائدیر: «تبریزده بیر سرگی ایزنی آلماق اوچون آیلارجا یالوارمالیسان!»
آمریکا سسی
سه شنبه, ۱۲ دی ۱۳۹۱