ترکیه در واکنش به توئیت ظریف، سفیر ایران را احضار کرد
خبرگزاری رسمی ترکیه، آناتولی، با انتشار گزارشی از احضار سفیر ایران در آنکارا به وزارت خارجه ترکیه خبر داد.
این گزارش می‌گوید وزارت خارجه ترکیه با «بی‌معنی» توصیف کردن توئیت محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران به محمد فرازمند، سفیر جمهوری اسلامی در آنکارا گفته است اگر ایران ابهامی درباره شعری که رئیس‌جمهوری ترکیه در باکو خوانده بود، داشت، می‌توانست از کانال‌های رسمی اعلام کند.
بر اساس این گزارش، وزارت خارجه ترکیه اقدام ظریف را در انتشار توئیتی علیه شعری که رجب طیب اردوغان در باکو خوانده بود، «ادعایی بی‌اساس و مایه نفرت‌پراکنی در داخل ایران علیه ترکیه» توصیف کرده است.
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه که به جمهوری آذربایجان سفر کرده بود روز پنج‌شنبه ۲۰ آذرماه طی یک مراسم رژه نظامی در باکو در کنار الهام علی‌اف، همتای آذربایجانی خود، بخشی از موسیقی فولکلور «آراز آراز» را خواند که دربرگیرنده غم‌های مردم این منطقه خطاب به رود ارس است.
معنی دقیق بندی که آقای اردوغان درباره آزادسازی قره‌باغ کوهستانی خوانده بود، به فارسی چنین است: «ارس را جدا کرده و با شن پر کردند. من از تو جدا نمی‌شدم، با زور جدا کردند.»
این شعری فولکولور است که نه تاریخ و نه علت سروده شدن آن معلوم است.
ایران روز جمعه سفیر ترکیه در تهران را به وزارت خارجه احضار کرد. دلیل این اقدام اظهارات «مداخله‌جویانه و غیرقابل قبول» آقای اردوغان در جریان سفر به باکو عنوان شده است.
رود ارس پس از عهدنامه گلستان به عنوان مرز ایران و روسیه انتخاب شد و سپس بر اساس عهدنامه ترکمانچای تمامی مناطق شمال این رود از ایران جدا و به خاک روسیه اضافه شد.
محمدجواد ظریف روز جمعه در پیامی توییتری در این باره نوشت: «به اردوغان نگفته بودند شعری که به غلط در باکو خواند مربوط به جدایی قهری مناطق شمالی ارس از سرزمین مادریشان ایران است».
او در ادامه به طور غیرمستقیم آقای اردوغان را به مداخله در امور ایران متهم کرد: «هیچ کس نمی‌تواند درباره آذربایجان عزیز ما صحبت کند».
همچنین سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، روز جمعه، ۲۱ آذر، از احضار سفیر ترکیه در تهران در واکنش به اظهارات «مداخله‌جویانه و غیرقابل قبول» رئیس جمهوری ترکیه در سفر به باکو خبر داد.
در جریان درگیری اخیر میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان بر سر منطقه ناگورنو‌قره‌باغ، ترکیه به حمایت علنی از باکو پرداخت. ایران نیز حامی جمهوری آذربایجان بود.
منتقدان رجب طیب اردوغان او را به سیاست‌های «توسعه‌طلبانه» بر اساس نقشه امپراتوری عثمانی متهم می‌کنند و می‌گویند ترکیه نیز همچون ایران وارد دامن زدن به مناقشات منطقه‌ای شده است.
واکنش ترک‌ها در آذربایجان و دیگر نقاط ایران به این تویت ظریف بسیار سریع بود. علاوه بر خواندن این ترانه مشهور با شعرهای بختیار وهابزاده از طرف خوانندگان اماتور و حرفه‌ای همچنین در پاسخ به ظریف نوشتند:
آقای ظریف آیا بهتر نبود به جای تکرار سخنان مغرضانه صاحبان تفکر نژادپرستانه و بیمار ایرانشهری، با اتخاذ سیاستی عقلانی و انسانی در سی سال گذشته و حمایت از مواضع برحق آذربایجان در عملیات اخیر آزادسازی سرزمین‌های اشغالی از دست قتل عام کنندگان شهروندان غیرنظامی یعنی متجاوزین ارمنی؛ با نشان دادن حسن نیت و ادای احترام به احساسات ۴۰ میلیون تورک شهروند ایران در راستای گسترش صلح، آرامش، عدالت، رفاه، دوستی و پیشرفت منطقه قدم برمی‌داشتید؟
اگر چنین سیاستی پیش می‌گرفتید، حتماً دوستی تورکان تورکیه و آذربایجان را کسب می‌کردید و در حال حاضر ایران نیز در بازسازی مناطق اشغالی سهمی داشت و این همکاری منطقه‌ای هم سود سرشار اقتصادی برای ایران داشت، هم به صلح و ثبات منطقه کمک می‌کرد. چنین ایرانی البته که یک کشور قدرتمند، قابل اطمینان، بانفوذ، با استقرار و مورد احترام مردم کشورهای منطقه می‌بود.
………
آقای وزیر امور خارجه! یعنی شما تا این اندازه نسبت به قواعد دیپلماتیک بیگانه هستید؟ یعنی فکر می‌کنید با ادعای کودکانه‌ای مانند «اردوغان علیه حاکمیت جمهوری آذربایجان سخن گفت» امیدوار هستید شکست ایران در معادلات قفقاز را جبران نمایید؟
آراز صرفا استعاره‌ای برای جدایی تورکان منطقه اعم از ایران و آناطولی و قفقاز است، این شعر هم سالهاست در میان تورکان آذربایجان و ایران خوانده می‌شود و هیچ کس به جز دشمنان ملت تورک از این شعر احساس ناراحتی نمی‌کنند. البته که ملت تورک و سردمداران آن، صلاحیتدارترین افراد برای صحبت کردن در مورد آذربایجان عزیز ملت تورک هستند.
“آائ لاچین” ترانه خلقی اذربایجان با صدای عبیر نعمه خواننده و موسیقیدان زن لبنان:
