İran Türkü Şair Şehriyar’ın Hayatı – Türk Dünyasının Enleri – TRT Avaz
Muhammed Hüseyin Şehriyar
| Muhammed Hüseyin Şehriyar | |
|---|---|
 |
|
| Doğum | 1906 Tebriz, İran Şahlığı |
| Ölüm | 18 Eylül 1988 Tahran, İran İslam Cumhuriyeti |
| Takma ad | Şehriyar |
| Meslek | Şair |
| Milliyet | Azerbaycanlı |
|
|
|
Seyid Muhammed Hüseyin Behçet-Tebrizi (Azerbaycanca: Seyyid Məhəmməd Hüseyn Behcət Təbrizi, Fars: سید محمدحسین بهجت تبریزی; 1906, Tebriz – 18 Eylül 1988, Tahran), şiirlerinde kullandığı Şehriyar mahası ile tanınan İran Azeri Türk’ü şairdir. Şehriyar, şiirlerini hem Azerbaycan Türkçesinde ve hem de Farsça olarak yazmıştır.
Yaşam öyküsü[değiştir | kaynağı değiştir]
İran Türklerinden olan Şehriyar, 1906’da Tebriz‘de doğdu. Babası Mirismail Ağa Hoşgenabî, bir avukattı. İlk öğrenimini doğduğu şehirde tamamlayan şair, Medrese-i Talibiye’de aldığı Arapça ve Arap edebiyatı eğitiminin yanı sıra, Fransızca öğrendi. 1921 yılında Tahran‘a gelerek Dar-ül Fünun okulunda tıp eğitimi almaya başlar. 1924 yılında aşkının peşinden Horasan‘a gider. 1935 yılında Tahran’a geri dönerek İran Ziraat Bankasında çalışmaya başlar.
Şehriyar 1929 yılında önsözünü dönemin bilinen şairlerinden olan Bahtiyar, Nafisi ve Muhammed Tagi Bahar’ın yazdığı ilk şiir kitabını neşreder. Şiirlerinde şair Hafız, Sadi, Fuzûlî, M.P. Vaqif, M.E. Sabir ve s.-den etkilenmeler mevcut olan şair, anadilinde kaleme aldığı Heyder Babaya Salam şiiri ile Türkiye’de ve Sovyetler Birliği‘ndeki Türk Cumhuriyetlerinde de büyük bir üne kavuştu.
1951 yılında Haydar Babaya Selam şiir kitabını yayımladı. (Haydar Baba, köyünün üstünde kurulu olduğu dağın adıdır.)
Şehriyar İran’da 1979 yılında yapılan İslam devrimini destekledi.
Tahran’da Mehr hastanesinde akciğer iltihabı ve kalp yetersizliğinden 18 Eylül 1988 yılında vefat eden şairin ölüm günü, O’nun anısına, İran’da Millî Şiir Günü olarak kutlanmaktadır.
Şairler Türbesi, Tebriz
Şehriyar’ın Türbesi, Tebriz
Şehriyar Azerbaycan Türkçesiyle şöyle demiş:
Türkün dili tək, sevgili istəkli dil olmaz.
Özgə dile qatsan, bu əsil dil əsil olmaz.
Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]
- Heydar Baba,ya Salam, Tebriz, 1951;
- Yad-i ez Heyder Baba, Tahran 1964;
- Seçilmiş Eserleri, Bakı, 1966;
- Divan-ı Türkî Tebriz, 1992;
- Yalan Dünya, Bakı, 1993;
- Tüm Eserleri (4 cilt), Tahran,1971
Heyder Babaya Selam şiiri 76 dile çevrilmiş, Azerbaycan’da ve Türkiye’de bu şiire nazireler yazılmıştır.
