۳ شهرستان استان آذربایجان غربی در خطر فرونشست زمین قرار دارند
هم اکنون خطر فرونشست زمین، دشت‌های شهرستان خوی و سلماس را تهدید می‌کند و در قسمت‌های شرقی شهرستان ارومیه نیز به تدریج خطر فرونشست زمین مشاهده می‌شود.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از ارومیه، “فرونشست زمین” معمولا بر اثر برداشت بی‌رویه آب زیرزمینی، ضخامت لایه رسوبی، انحلال، عملیات انسانی نظیر معدن کاری و برداشت و استخراج مواد معدنی، ریزش سازه‌های زیرزمینی مانند تونل‌ها و یا ایجاد حفرات در اثر انحلال اتفاق می‌افتد.
به گفته کارشناسان امر این مسئله از چهار دهه گذشته در حال شدت یافتن است و سبب نابودی زیرساخت‌های شهری و دشت‌ها می‌شود و از سوی دیگر معتقد هستند که خطر فرونشست زمین که هم اکنون در 200 دشت کشور مشهود است، بیش از زلزله بوده، چون زلزله قابل بازسازی است اما تخلیه آبخوان‌ها قابل بازگشت نیست.
با توجه به تحقیقات و بررسی‌های سازمان زمین‌شناسی کشور، به علت خشکسالی‌های پیاپی و تغییرات اقلیمی در سال‌های اخیر نرخ فرونشست زمین در کشور و مناطقی از استان آذربایجان غربی افزایش یافته است.
در این راستا مدیرکل سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی شمال غرب کشور در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم با اشاره به این که هم اکنون خطر فرونشست زمین،دشت‌های شهرستان خوی و سلماس را تهدید می‌کند اظهار داشت: در قسمت‌های شرقی شهرستان ارومیه نیز به تدریج خطر فرونشست زمین مشاهده می‌شود.
عبدالحمید سرتیپی با اشاره به این که در این موضوع باید پدیده‌شناسی و آسیب‌شناسی صورت گیرد افزود: میزان فرونشست بر اساس روش‌های راداری و تکنیک‌های سنجش از دوری و همچنین ساختارهای زمین شناختی مورد پایش قرار گرفته و در حال تهیه نقشه و مستندات است.
اطلس فرونشست کل آذربایجان غربی در دست تهیه است
مدیرکل سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی شمال‌غرب کشور گفت: هم اکنون تهیه اطلس فرونشست کل استان در دست تهیه است و دشت‌هایی مانند دشت خوی، سلماس و ارومیه، بیشترین میزان فرونشست را نشان می‌دهد و در این راستا مطالعات تکمیلی مختلفی انجام و سپس راهکارهای مربوطه ارائه خواهد شد.
سرتیپی با تاکید بر این که برای جلوگیری از خطر فرونشست زمین باید دستکاری در طبیعت و زمین را محدود کرد بیان کرد: فرونشست زمین دو دلیل دارد که یکی منشاء طبیعی یا انسانی بوده و در دشت‌ها، نقش انسانی برجسته‌گی بیشتری دارد.
80 درصد آب‌های زیرزمینی برای مصارف کشاورزی استفاده می‌شود
وی بیان کرد: با توجه به این که 80 درصد آب‌های زیرزمینی برای مصارف کشاورزی استان مورد استفاده قرار می‌گیرد این خود باعث می‌شود با توجه به خارج شدن آب از آبخوان‌ها، اجزای سازنده خاک به تدریج متراکم شده و سپس به صورت تدریجی فرونشست دشت‌ها را در پی داشته باشد.
مدیرکل سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی شمال‌غرب کشور گفت: پس بی‌تردید دشتی که میلیون‌ها سال طول کشیده تا شکل گیرد در بازه زمانی کوتاه بر اثر فرونشست، شکل اولیه خود را از دست داده و بازسازی و برگرداندن دشت به حالت اولیه بسیار هزینه بر، مخرب و ترمیم ناپذیر خواهد بود.
وی افزود: بی‌تردید زمانی که دشت از حالت طبیعی و تعادل خارج می‌شود آبیاری و زراعت کشاورزی با مشکل مواجه شده و علاوه بر آن، همه شریان‌های حیاتی مانند دکل‌های انتقال نیرو، مخابرات، راه‌سازی، ابنیه، سازه‌های مسکونی و کارخانه‌ها که در آن دشت قرار دارند، دچار آسیب شده و مشکلات بسیار مخرب اقتصادی و زیست محیطی در پی خواهد داشت.
سرتیپی اظهار داشت: هم اکنون نقشه‌های زمین و اطلس فرونشست کل استان به صورت فشرده در حال انجام است و سال آینده به صورت کامل ارائه می‌شود.
در بحث برداشت‌های آب زیرزمینی مدیریت شود
مدیر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان غربی نیز با اشاره به این که هم اکنون فرونشست زمین در محدوده‌های شهرستان‌های سلماس و خوی اتفاق افتاده است تصریح کرد: این فرونشست در مناطقی از شهرستان ارومیه نیز رخ داده اما نسبت به سلماس و خوی به مراتب کمتر است.
مهرنگ دوستی رضایی در ادامه تاکید کرد: باید در بحث برداشت‌های آب زیرزمینی مدیریت شود چون در سالیان گذشته برخی از مردم به سمت حفر چاه‌های غیرمجاز رفته‌اند.
وی افزود: بی‌تردید فرونشست زمین، زیرساخت‌های ساختمانی را دچار خطر کرده و نیز دارای خطرات بلند مدتی از جمله کاهش سفرهای زیرزمینی است.
مدیر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان غربی گفت: برای پیشگیری از افزایش فرونشست زمین در استان باید تمامی دستگاه‌ها از جمله سازمان جهاد کشاورزی، استانداری و دستگاه‌های انتظامی برای جلوگیری از برداشت غیرمجاز، یک همکاری فرابخشی با یکدیگر داشته باشند.
وی تصریح کرد: فرونشست زمین بر اثر عوامل طبیعی و انسانی باعث شده و بنابراین در آینده دستگاه های امر باید به جلوگیری از این امر کمک کنند چون فرونشست زمین ماندگار بوده و قابل جبران نیست و آبخوان از بین می رود.
