پرونده هواپیمای اوکراینی؛ ایران در گزارش نهایی هم اپراتور پدافند را مقصر خواند
سازمان هواپیمایی ایران پس از بیش از یک سال از شلیک سپاه پاسداران به هواپیمای مسافربری اوکراین، گزارش نهایی خود را درباره آن منتشر کرده که مسئولیت شلیک را به اپراتور واحد پدافندی نسبت داده است.
این گزارش که رسانه‌های نزدیک به سپاه پاسداران از جمله خبرگزاری فارس خبر آن را با ارجاع به وبسایت سازمان هواپیمایی در روز چهارشنبه ۲۷ اسفندماه منتشر کردند، از دسترس خارج شده است.
اما خبرگزاری ایلنا جزییاتی از این گزارش را منتشر کرده که حاکیست کاربر واحد سیار پدافندی سپاه پاسداران در شب حادثه، پس از جابه‌جایی ۱۰۰ متری محل خود، سمت شمال را مجدد تنظیم نکرد و در نتیجه هواپیما را «هدف متخاصم» تشخیص داد.
بر این اساس، کاربر سامانه پس از شناسایی اشتباه هواپیما، بدون انتظار برای دریافت دستور از مرکز به سمت آن موشک شلیک می‌کند. این همان روایتی است که مقام‌های سپاه پاسداران نیز بر آن تاکید کرده بودند، اما خانواده کشته‌شدگان و سازمان‌های حقوق بشری و بین‌المللی خواستار معرفی آمران و عاملان اصلی این حادثه شده‌اند و این روایت‌ها را نادرست و نامعتبر می‌خوانند.
گزارش ایران در ادامه شلیک موشک دوم به هواپیما را به دلیل باقی ماندن «قفل راداری سامانه پدافندی» روی هواپیما به عنوان هدف متخاصم عنوان کرده است.
همهمه کوتاه مسافران در کابین
در زمینه بازیابی صداهای کانال‌های باندی ضبط شده و اثر موشک اول، گزارش سازمان هواپیمایی اشاره کرده که «صدای یک ضربه محکم و کوتاه مشابه با انفجار» موجب هشدار صوتی شد که تا پایان ضبط ادامه داشت.
این گزارش تایید کرده که معلم خلبان در ساعت ۶:۱۵ بیان کرده بود هر دو موتور در حال کار هستند و پس از صدای ضربه تا سه ثانیه صداهایی از کابین مسافران شنیده می‌شده است. سازمان هواپیمایی نوشته که مسافران متوجه اتفاق غیرمنتظره شده و در حدود ۱۱ ثانیه بعد هم صدای همهمه از کابین آن‌ها شنیده می‌شود.
تحلیل‌ها تا ۱۹ دی فاقد ارزیابی بود
این گزارش در بخش شلیک موشک نوشته که پس از حادثه، فیلم‌های مختلفی در فضای مجازی و رسانه‌ها منتشرشد که نشان‌دهنده شلیک بوده، اما گروه بررسی حادثه به این نتیجه رسید با وجود تطابق فیلم‌ها با زمان و مکان، تمام تحلیل‌ها تا روز ۱۹ دی‌ماه فاقد ارزیابی بوده است.
این در حالی است که در دی‌ماه و همزمان با سالگرد این حادثه، حسین سلامی، فرمانده‌کل سپاه پاسداران، در مجلس اعلام کرد «ما خودمان منشاء این فرضیه بودیم که موشک ما هواپیما را ساقط کرد.»
تناقض در تاریخ بازداشت فیلمبردار
سازمان هواپیمایی در بخشی از گزارش خود نوشته فیلمبردار فیلمی که نخستین‌بار نشان می‌داد موشک به هواپیما شلیک شد، روز ۲۰ دی‌ماه توسط مراجع امنیتی شناسایی شد. سال گذشته قرارگاه «ثارالله» سپاه پاسداران در روز ۲۴ دی‌ماه از شناسایی و بازداشت این فرد خبر داده بود.
با این حال نریمان غریب، روزنامه‌نگاری که نخستین بار این فیلم را منتشر کرده بود، در توییترش این بازداشت را در همان زمان تکذیب کرد و گفت نیروهای امنیتی «فردی اشتباه» را بازداشت کرده‌اند.
زمان‌های اشتباه اصلاح شد
در بخشی دیگر از گزارش سازمان هواپیمایی به زمان‌های اشتباه در گزارش پیشرفت تحقیقاتی در تیرماه امسال اشاره شده است. این گزارش نوشته گروه بررسی حادثه اطلاعات مرتبط با فعالیت موشکی را از ستاد کل نیروهای مسلح دریافت کرده و سپس زمان‌های وقایع را طی مقایسه با سایر شواهد از جمله صداهای ضبط شده هواپیما اصلاح کرده است.
به تازگی آگنس کالامارد، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد، طی نامه‌ای به مقام‌های جمهوری اسلامی درباره این پرونده، اطلاعات ایران درباره حادثه را «مخدوش» و «آمیخته به اشتباهات متعدد» عنوان کرده بود.
