پاشینیان: برای امضای معاهده صلح با آذربایجان حاضریم

نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان در دیدار هیئت نمایندگان پارلمان این کشور اعلام کرده است که ارمنستان به جمهوری آذربایجان پیشنهاد صلح داده و برای مذاکرات در مقیاس وسیع آماده‌ است. بنا بر اظهارات وی، گروه مینسک تلاش‌های خود را برای این صلح مبذول کرده است.

جنگ ۴۴ روزه جمهوری آذربایجان- ارمنستان که در پاسخ به تحریکات ارمنستان در ناحیه طاووز جمهوری آذربایجان انجام گرفت با آتش بس سه جانبه با میانجی گری روسیه خاتمه یافت اما این دو کشور هنوز صلح اعلام نکرده‌اند. مطابق حقوق بین الملل، آتش بس به معنای ترک مخاصمه و خودداری از به کارگیری سلاح ها در نقاط تماس جبهه می باشد و عموماً به معنای پایان تنش نیست. مطابق عرف بین الملل، مدتی پس از ترک مخاصمه طرفین در صورت رسیدن به توافق درباره مباحث حقوقی و سرزمینی تفاهمنامه نهایی صلح را امضا می‌کنند که با پس کشیدن نیروها از مرز، آرامش برقرار شده و در صورت صلاحدید کشورها مراودات تجاری و اقتصادی نیز شروع می شود، امری که تاکنون در تحولات سیاسی میان دو کشور حاصل نشده است.

بنا بر ادعای مقامات جمهوری آذربایجان، اگرچه که این کشور فاتح جنگ بوده، بارها پیشنهاد صلح و پایان تنش را به ارمنستان اعلام کرده است اما هر بار ارمنستان به اقدامات تحریک آمیز خود در منطقه افزوده است. بخشی از این تنش نیز به عدم شناسایی رسمی و صریح مرزهای بین‌المللی دو کشور بر می گردد. دو کشور ادعاهای ارضی پیچیده ای نسبت به هم دارند، به ویژه که جمهوری آذربایجان بخشی از خاک استان کغارنیک ارمنستان را خاک تاریخی آذربایجان می داند، و مبنای تقسیمات کشوری شوروی نیز شناسایی صریحی در این باره نداشته است. از سوی دیگر ارمنستان با امتناع از گشایش کریدور زنگه زور باعث تجمیع تنش در منطقه شده است. جنگ یک روزه اخیر را نیز می توان یکی از اثرات انباشت تنش در این منطقه حساس خواند. فرمت همکاری منطقه‌ای که از سوی ترکیه با نام ابتکار ۶ جانبه و از سوی روسیه با نام ۳+۳ شناخته می شود مورد تایید ایران نیز می باشد اما تاکنون اقدامی عملی درباره آن صورت نگرفته است.

باید دید ارمنستان در پیشنهاد خود چه ملاحظاتی دارد و دیدارهای مقامات این کشور با فرانسه و آمریکا و همچنین کشیدن پای قدرت‌های غربی به معادلات پیچیده قفقاز، از سوی روسیه و جمهوری آذربایجان به چه شکلی تحلیل خواهد شد. اما ناگفته پیداست که ارمنستان با افزایش همکاری خود با کشورهای اروپایی خواهان افزایش قدرت چانه زنی خود در برابر محور آذربایجان ترکیه دارد.