واکنش متفاوت ظریف و شمخانی به پیشنهاد مذاکره ترامپ
پیشنهاد مذاکره ترامپ با واکنش متفاوت مقام‌های ایرانی روبرو شد؛ ظریف مذاکره را رد نکرده اما شمخانی با آن مخالفت کرد. ترامپ به سران ایران توصیه کرده برای مذاکره و رسیدن به یک “توافق بزرگ” منتظر انتخابات آمریکا نباشند.
وزیر خارجه جمهوری اسلامی در واکنش به توصیه ترامپ به مقامات ایرانی که برای مذاکره تا انتخابات آمریکا صبر نکنند، به خروج ایالات متحده از برجام اشاره کرد و گفت ایران و دیگر کشورهای طرف توافق هسته‌ای هرگز میز مذاکره را ترک نکرده‌اند.
ماجرا صبح جمعه ۱۶ خرداد با بازنشر پیام توئیتری روز گذشته دونالد ترامپ آغاز شد که رئیس جمهوری ایالات متحده در آن به خاطر آزادی مایکل وایت، ملوان سابق نیروی دریایی آمریکا که دو سال در ایران زندانی بود از این کشور تشکر کرد.
ترامپ در این پیام با اشاره به مذاکراتی که به تبادل زندانیان میان دو کشور انجامید به مقامات جمهوری اسلامی توصیه کرد برای مذاکره بر سر یک “توافق بزرگ” منتظر انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده در ماه نوامبر نباشند زیرا او پیروز این رقابت‌ها خواهد بود.
ظریف و تائید مذاکره برای تبادل زندانیان
واکنش مقامات ایران به این پیشنهاد متفاوت بوده است. وزیر خارجه ضمن تائید مذاکره برای تبادل زندانیان، اصل گفت‌وگوی مستقیم با آمریکا را نفی نکرده بلکه بیشتر تاکید کرده که تعیین زمان “اصلاح اشتباه” خروج از برجام بر عهده واشنگتن است.
محمد جواد ظریف در یک پیام توئیتری که پیام ترامپ ضمیمه آن است، آزادی زندانیان دو طرف را یک “تبادل انسان‌دوستانه” خواند و گفت این کار به رغم اقدامات “زیردستان” رئیس جمهوری آمریکا انجام شده است.
او می‌گوید وقتی ترامپ وارد کاخ سفید شد توافقی وجود داشت، و ایران و دیگر طرف‌های توافق هسته‌ای هرگز میز مذاکرات را ترک نکرده‌اند. ظریف خطاب به رئیس جمهوری آمریکا افزود: «مشاوران شما که اکثراً تا الان اخراج شده‌اند، قمار احمقانه‌ای انجام دادند. اینکه چه زمانی بخواهید آن را اصلاح کنید، به شما بستگی دارد».
Javad Zarif✔@JZarif
We achieved humanitarian swap *despite* your subordinates’ efforts, @realDonaldTrump
And we had a deal when you entered office. Iran & other JCPOA participants never left the table.
Your advisors—most fired by now—made a dumb bet.
Up to you to decide *when* you want to fix it.
گرچه ظریف به صراحت از تبادل زندانیان سخن گفته و عباس موسوی سخنگوی وزارت خارجه نیز مذاکرات او با بیل ریچاردسون، فرماندار سابق ایالت نیو مکزیکو درباره آزادی مایک وایت را تائید کرده، دبیر شورای عالی امنیت ملی منکر این مذاکرات شده است.
شمخانی: مذاکره نکرده و نمی‌کنیم
علی شمخانی در صفحه شخصی خود در شبکه توئیتر پیام ترامپ را یک اقدام تبلیغاتی خواند و نوشت: «تبادل زندانیان، نتیجه مذاکره نبوده و هیچ مذاکره‌ای هم در آینده انجام نخواهد شد.»
علی شمخانی@alishamkhani_irاوضاع #ترامپ چه در تقابل‌های بین المللی، چه در افتضاح مدیریت کرونا و چه در آتش افروزی نژادپرستانه در داخل آمریکا به قدری خراب است که تیمش چاره‌ای جز تولید و نمایش موفقیت‌های ساختگی برای او ندارند. #تبادل_زندانیان، نتیجه #مذاکره نبوده و هیچ مذاکره‌ای هم در آینده انجام نخواهد شد.
آمریکا اردیبهشت ۹۷ از توافق هسته‌ای میان ایران و شش قدرت جهانی خارج شد و پس از آن تحریم‌های لغو یا تعلیق شده علیه جمهوری اسلامی را دوباره اعمال کرد. این تحریم‌ها در دو سال گذشته مدام تشدید شده است.
دونالد ترامپ که همواره توافق هسته‌ای را بدترین توافق تاریخ خوانده، هدف از تشدید تحریم‌ها را وارد کردن “فشار حداکثری” بر جمهوری اسلامی و کشاندن این کشور پای میز مذاکره برای دست یافتن به یک توافق جامع عنوان می‌کند.
به گفته ترامپ توافق جدید باید نگرانی از دست یافتن ایران به بمب اتم را برای همیشه بر طرف کند، و به برنامه‌های موشکی مناقشه‌برانگیز و اقدامات جمهوری اسلامی برای بی‌ثبات کردن منطقه و حمایت از گروه‌های تروریستی خاتمه دهد.
جمهوری اسلامی حمایت از تروریسم را انکار می‌کند، برنامه‌های موشکی خود را دفاعی می‌خواند و هدف فعالیت‌های هسته‌ای را استفاده صلح‌آمیز از انرژی اتمی می‌داند.
فشار روزافزون تحریم‌ها
تحریم‌های آمریکا اقتصاد ایران را با رکود و تورم شدید روبرو کرده است. کاهش شدید صادرات نفت و تحریم‌های بانکی و مالی نیز از سویی درآمدهای ارزی را به شت کاهش داده، از سوی دیگر انتقال درآمدها به کشور را بیش ار پیش دشوار کرده است.
بسیاری از مسئولان ارشد جمهوری اسلامی در ظاهر حاضر به انعطاف نشان دادن نیستند، اما بارها به طور تلویحی و گاهی به صراحت شرط مذاکرات مجدد را برداشته شدن تحریم‌ها عنوان می‌کنند. از نظر کاخ سفید برداشته شدن تحریم‌ها می‌تواند نتیجه مذاکرات باشد اما به عنوان پیش‌شرط آن قابل قبول نیست.
برایان هوک، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران به تازگی گفته جمهوری اسلامی به خاطر تحریم‌ها ورشکسته شده و سران این حکومت دو راه بیشتر در پیش ندارند: یا با دونالد ترامپ وارد مذاکره شوند یا با فروپاشی اقتصادی کنار بیایند.
