قیسا، شوک‌ائدیجی و داغیدیجی؛ آسیه امینی‌نین «نامردجه ائو صاحبلیگی» بلگه‌سلی حاقیندا گؤروشو
نروژده یاشایان ژورنالیست و قادین آراشدیرمالاری ساحه‌‌‌سینده چالیشان آسیه امینی، مازیار بهاری‌نین یؤنئتدیگی «نامردجه ائو صاحبلیگی» بلگه‌سلی‌نین، دؤرد ایللیک حبس حیاتی ایله علاقه دار لبنانلی آمریکالی نزار زکا ایله موصاحیبه‌سی‌نین اؤنملی و شوک‌ائدیجی اولدوغونو سؤیله‌دی.
نزار زکا لبنان-آمریکا وطنداشیدیر کی، 1394-جی ایلده ایران جمهورباشقانی‌نین قادینلار و عائله ایشلری اوزره معاونی شهیندخت مولاوردی‌نین دعوتی ایله «داواملی گلیشمه‌ده قادینلارین رولو»، اوزرینده کئچیریلن بین الخلق کنفرانسدا ایشتیراک ائتمک اوچون گلدیکدن سونرا «متخاصیم اولکه‌یه جاسوسلوق ائتمک»، اتهامی ایله توتوقلاندی.
آسیه امینی دئییر کی، دفعه‌‌لرله بئله آغریلی تجروبه‌لری ائشیتمه‌یه معروض قالسا دا، فیلمین اؤزوندن باشقا بیر اؤنمه صاحب اولان شئی خاریجی بیر وطنداشین گیروو گؤتورولمه‌سی کیمی واجیب بیر مؤوضویا عاید دئتایلارین پارلاماسی ایدی؛ ساده وضعيتده ایرانا دعوت اولونان بیر وطنداش، داواملی گلیشمه‌ده قادینلارین رولونا دایر بین الخلق کنفرانسدا بیر موتخصیص و معروضه‌چی اولاراق چوخ مورکب بیر تهلوکه‌‌‌سیزلیک سیستمینه و وضعيته قاریشدی و عومرونون دؤرد ایلینی اذیتله کئچیردی.
اونون گؤروشونه گؤره، بو ویدئودا «گیریفتار اولماق» مسئله‌‌سی آیدیندیر و نزارین موصاحیبه بویونجا و حتی خانیم شهیندخت مولاوردی‌یه خیطاباً تکرارلادیغیدیر. «منه ظولم اولوندو» اونون اوچون چوخ آغریلی و واجیب ایدی.
ایندییه قدر خاریجی وطنداشلارین ایراندا گیروو گؤتورولمه‌سی ایله باغلی موختلیف حِکایه‌‌لر ائشیتمیشیک. بو موصاحیبه‌دکی نزار زکانین ایضاحلاری و یا رئاکسییالاری، ائشیتدیگیمیز دیگر روایتلرین هانسی حیصه‌‌‌سیندن فرقلندی؟
اونون وئردیگی تفروعاتلار. بو فیلمی گؤرمه‌میشدن اول اوخشار مؤوضولارین و جریانلارین ایکی طرفی ایله قارشیلاشدیم. بیر طرفدن تهلوکه‌‌‌سیزلیک و جاسوسلوق مؤوضولاری روایت ائدیلدیکده دونیانین بو طرفینده هالیوود حالینا گلیر. خوصوصیله سون ایللرده، ایرانین سیاسی و تهلوکه‌‌‌سیزلیک جریانلاری هالیوود حِکایه‌‌لرینه دؤنوشنده ایزلییجییه اعتبار حیسی وئره بیله‌جیی؛ و باش وئرن هر هانسی بیر شئیین دوغرو اولدوغونو ایما ائتمک و بو شکیلده اعتبار قازانارکن قوربانین یئنیدن قوربان اولماسینا سبب اولا بیلر. دیگر طرفدن، ایران حؤکومتی بو جریانلاردان ان یاخشی ایستیفادینی ائتدی. دئمک ایسته‌ییرم کی، ضررچکمیش آدام هر ایکی طرفدن تضییق آلتیندا اولا بیلر. لاکین بو بلگه‌سل هالیوودلاشما مئتودونو رد ائدیر و مسئله‌نین ماهیتینی ساده دیلده دئییر.
دئتایلارا ایشاره ائتدینیز. هانسی دئتاللاری نظرده توتورسونوز؟
بو ویدئودا هئچ بیر فورما اولمادان بیر اینسانین چتین وضعيته دوشدویو ایله قارشیلاشیریق. جناب زکا گؤزلرینی قیرپماغا باشلادیغی یئرده و یا جناب بهاری، خانیم شهیندخت مولاوردی ایله صؤحبته گیردیگینده و طبیعی اولاراق بیر ژورنالیست کیمی فرقلی سؤاللاری وار. قیسا مدتده بیر دفعه مسوولیتلی بیر وضعيتده اولان، آما مؤوجود اولان و یئرینه یئتیریلمه‌ین گؤزلنتیلری یئنیدن سوروشماق فورصتیم اولمایاجاق و بو سؤاللارین هامیسینی بو قیسا مدت عرضینده وئرمک ایسته‌ییر. آنجاق زکانین یالنیز بیر سؤالی وار: «نییه منیم طالعییمه لاقئید قالدینیز»، و یا «نییه بو دؤرد ایلده منی مودافیه ائتمه‌یه گلمه‌دینیز؟»، بو بلکه ده بیر سیستمین قوربانلاری‌نین هامیسی‌نین عومرو بویو سؤالدیر. بونا گؤره دئییرم کی، فیلمین اهميتینی ایکی قات آرتیران دئتایلاردیر.
فیلم شرحسیز بو باخیشی چورودور کی عبری، عرب و اینگیلیس دیللرینده دانیشان و تهلوکه‌‌‌سیزلیک، اینفورماسییا تکنولوژی‌سی و اینتِرنِت ساحه‌‌‌لرینده چالیشان بیر آمریکا و یا لبنان پاسپورتو اولان بیری‌نین موطلق بیر جاسوس اولمادیغینی سؤیله‌ییر. بو اینسانین گؤزلرینه باخین. هر بیریمیز راحتلیقلا اونون اؤزو اولا بیلریک.
موصاحیبه‌جی خانیم شهیندخت مولاوردی‌یه منطیقلی و فرقلی سؤاللار وئررکن، نزار زکا حیسلریندن دانیشیر. چونکی ایرانین سیاسی و حوقوقی سیستمی‌نین نه اولدوغو و هارادا ایشله‌دیگی و یا ایشله‌مه‌‌مه‌سینه اهميت وئرمیر. اونون اوچون واجیب اولان شئی، بو شرایطده گیروو گؤتورولن اینسانلارین حیاتیندا باش وئرنلر و اینسانلارین نییه فردیلیگینه و حیات ایمکانلارینا محل قویولماماسیدیر.
ائمپاتی حیس ائتدینیزمی؟
منی خالچا سئجچمه‌یه آپاردیقلارینی سؤیله‌دیگی آن آغلادیم. اینسانین چکدیگی عذابلاری و وارلیغی‌نین ازیلمه‌سی او قدر ديرسیز ساییلیر کی، اونو ایپک خالچا ایله عوض ائده بیله‌جکلرینی سانیرلار. آسانلیقلا «عوذر ایسته‌ییرم، صحو ائتدیم» و یا «اونوتماغا چالیشین» دئییرلر. آنجاق بو و بونا بنزر فیلملر اونوتمایا قارشیدیر؛ کومپلو تئوریسی ضدیدیر. بو اؤنملیدیر. گیروو گؤتورولن شخص اوچون موطلق اؤنملی دئییل، باخمایاراق کی، بو، جناب نزار زکانین واختی‌نین اهميتسیز اولدوغونو آنلامینا گلمیر. عکسینه، دئمک ایسته‌ییرم کی، بیر سیستمده هئچ بیر شئیه قاپیلمایان و بو رئاللیقلا قارشی-قارشییا قالان، ایران حؤکومتی و یا هالیوودون ائتدیگی کیمی دئییل، باشقا بیر اینسانین عذابلاری ایله ساده‌جه و ساده بیر شکیلده مشغول اولورسونوز و غنیملی اولان چیلپاق حقیقتدیر.
سیزجه خانیم مولاوردی‌نین آچیقلاماسی ایناندیریجی ایدی؟
ایران سیاسی سیستمی‌نین حیاتینی اوزون مدت آییرمیشیق و فیکیر آیریلیقلاریندان دانیشمیشیق. بلکه بو باغیمسیز اولاراق گؤرمه‌نین بیر کنارا قویماغین واختی گلدی، چونکی فاسید بیر سیاسی سیستمده ایشتیراک ائدن اینسانلارین اؤزلریده یولوخورلار.
من اینکار ائتمیرم کی، او پوزولموش سیاسی سیستم ایچریسینده جمعيتین بیر حیصه‌‌‌سینی باجاردیقلاری قدر قورتارماغا چالیشان و یا هئچ اولماسا ریفاه یاراتماغا چالیشان اینسانلار وار، آما حقیقت بودور کی، فساد بوتون بدنی بیر انفکسیون کیمی یولوخدورموش. بو فساد سیستمین اووردوزونا سبب اولوب. آرتیق بو چوروک بیر اعضا ایله داوام ائده بیلمزسینیز و بو شرطلره باخمایاراق گوجونوزده قالسانیز و آسانلیقلا «بیلمیردیم» و یا «وضعيتی دوزلتمه‌یه چالیشدیم آما اولمادی» دئیه بیلرسینیز و بورادا جدی سؤاللا قارشیلاشیرسینیز کی سن نییه گئتمه‌دین؟ نییه حاکیميتده قالدینیز؟ نییه عینی واختدا او آدامی دعوت ائتمه‌دن و دؤرد ایللیک عومرونو خاراب ائتمه‌دن، قارداشیم من بو پروسیه قارشی چیخمایاجام و گلمه‌مه‌نیزی اؤنریرم دئمه‌دین؟ بو ایللر عرضینده بیزده تکجه بیر نزار زکا یوخ، یوزلرله اوخشار حادثه اولموشدو، حتی اؤزونوز ده بو باره‌ده بحث ائتدیگینیز و دانیشدیغینیز حاللار اولموشدور. عینی سیستمده ایدینیز و اؤنملی گؤرولرینیز
واردی و اونلار سیزی کنارا قویانا قدر قالدینیز و یالنیز بوندان سونرا گلدیگینیزی سؤیله‌دینیز و جهد ائتدیگینیزی آنجاق باجارامادیغینیزی دئدینیز. بو مقبول دئییل و بو جومله‌‌‌لرله اؤزونوزو مسوولیتدن ده آزاد ائتمیرسینیز، آنجاق اؤزونوزه حاق قازاندیرمایا چالیشیرسینیز. بو سیستمده آزادلیغا اینانانلارین اولا بیله‌جه‌یینه اینانماق اوچون بیر عومور بویو چالیشدیق، آما آرتیق بو مرحله‌‌‌نی کئچدیک و ایندی اینسانلارلا سیزین آرانیزدا درین بیر بوشلوق وار؛ کیم اولورسان اول، یا خالقین طرفینده‌سن، یا یوخسان. اینسانلارین طرفینده اولمادیقدا، هانسی قروپا منصوب اولماغینیزین و بیلمه‌مه‌یینیزین و یا مسوولیت داشیمادیغینیزین فرقی یوخدور و یا چالیشدیم و اوغورسوز اولدوم دئمک، بونلارین اصلا اهميتی یوخدور.
جناب زکا خانیم مولاوردی ایله قارشیلاشاندا اونون قرارسیز اولدوغونو گؤروروک؟
بلی. زکا خانیم مولاوردی‌نین موصاحیبه‌ده آدی کئچدیگینده آچیقجا قرارسیزدیر. محکمه، وکیل، حؤکم اورتادا یوخدور و هئچ کیم آغرینیزی موعالیجه ائتمه‌یه‌جک، یالنیز دردینیزه گؤره سورملو اولدوغونو دوشوندویونوز بیری ایله قارشیلاشدینیز، آنجاق بو مسوولیتدن قاچدی. بوتون بو مرحله‌‌‌لرده زکانین گؤزلرینده قورخو، سؤال و اذيت گؤرورسونوز. او، تیتره‌دیکدن سونرا آیاغا قالخیب مازیار بهاری‌نین سؤزلری‌نین آراسینا سیچراییب: «مندن سوروش: عذابیمی باشا دوشورسه، او منیم یئریم اولا بیلرمی؟.»
جناب مازیار بهاری‌نین خانیم مولاوردی ایله تلفون باغلانتیسی قورولاندا اورگیم دؤیونمیه باشلادی.
و یا زکانین موصاحیبه‌ده دئدیگی یاخشیلاشاجاغام، آنجاق سنین آغرین قدارلیقدی و هئچ واخت یاخشیلاشمایاجاقدیر. منیم اوچون بیر تاماشاچی اولاراق بو سؤال یارانیر، باشقالاری‌نین عذابیندان نه ذؤوق آلیرسان؟ بیر محبوسون دیرناغینی چکمکله و اونو قورخودماقلا نه منفعت گؤرورسن؟ باشقالارینا ضرر وئره‌رک اؤزلرینده کیملیک یارادان اینسانلار حاقیندا نه قدر حِکایه‌‌لریمیز واردیر. یاخود حاکمین «صلواتی»نی ان یاخشی شکیلده تصویر ائتدیگی یئر.
جناب زکانین سؤیله‌دیکلری‌نین هانسی حیصه‌‌‌سی اؤنملییدی؟
دوشونورم کی، دئدیگی هر شئی اؤنملییدی. دئدیگی هر شئی دقته لاییق ایدی. خانیم مولاوردی‌نین قارشیسیندا اصل و صمیمی حیسینی ایفاده ائتمک شوک ائدیجیدی. بو قیسا مدتده باشقالارینی گؤردویونو و باشینا گلن بلالاری تصویر ائتدیگینی سؤیله‌مکدن چکینمه‌دی. قیساجا و اؤنملی تصویرلر، لاکین داغیدیجی. سانکی گوجلو بیر یازار اوتوروب باشینا گلن هر شئیی تصویره چکیب.
