قرارداد بیست ساله ایران و ونزوئلا
جمهوری اسلامی ایران و جمهوری بولیواری ونزوئلا در تهران قرارداد همکاری بیست ساله امضا می‌کنند.
نیکلاس مادورو رئیس دولت ونزوئلا که به ایران سفر کرده در گفتگو با تلویزیون دولتی اسپانیایی زبان ایران این قرارداد همکاری را شروعی تازه در روابط میان مردمان ایران و آمریکای جنوبی دانست و گفت:«رابطه ونزوئلا با ایران، رابطه‌ای مبتنی بر یادگیری و حمایت دوجانبه بوده و برادری و همبستگی میان دو کشور، ریشه‌ای تاریخی در استکبارستیزی دارد.»
رئیس جمهوری ونزوئلا در حالی به تهران و پیش از آن به آنکارا سفر کرده که روسای جمهور و سران بقیه کشورهای آمریکای جنوبی در همایش سران کشورهای نیم‌کره غربی در لس‌آنجلس میهمان رئیس جمهوری آمریکا هستند، اما جو بایدن از دعوت نیکلاس مادورو و همچنین روسای جمهور کوبا و نیکاراگوئه به این اجلاس خودداری کرد. جو بایدن در توجیه این اقدام گفته بود: «آنهایی که با دموکراسی سر جنگ دارند، جایی در این گفتگوها نخواهند داشت.»
رئیس دولت ونزوئلا، از سوی دیگر با تشکر دوباره از مقامات جمهوری اسلامی برای ارسال بنزین به این کشور گفته است:« اقدام ایران در ارسال و تحویل نفت و بنزین به ونزوئلا در بحبوحه تحریمهای دو کشور کمک بزرگی به ونزوئلا بوده است.»
جمهوری اسلامی ایران، بهار و تابستان ۱۳۹۹ زمانی که ونزوئلا به دلیل فشار تحریمهای ترامپ با کمبود شدید بنزین روبرو بود، بیش از یک و نیم میلیون بشکه بنزین را با نفت‌کش تحویل کاراکاس داد. این اقدام جمهوری اسلامی، تنها چند ماه بعد از آبان ۹۸ و اعتراضات سراسری مردم ایران در پی افزایش قیمت حامل‌های انرژی و بنزین در کشور رخ داد.
مادورو در مصاحبه با هیسپان‌تی‌وی ادامه داد:«ایران و ونزوئلا، پیش‌قراولان ظهور نظم جدید جهانی عاری از استعمار و سلطه در دنیا هستند و با توجه به اینکه اهداف مشترکی در مبارزه با استعمار، امپریالیسم و نژادپرستی دارند، می‌توانند روابطشان را به بالاترین سطح ارتقا دهند.»
رئیس دولت ونزوئلا در بخش دیگری از اظهاراتش گفت که دو کشور قصد دارند پروازهای مستقیمی بین کاراکاس و تهران راه‌اندازی کنند، البته این دو کشور سالها قبل در زمان ریاست جمهوری هوگوچاوز در ونزوئلا و محمود احمدی‌نژاد در ایران هم این خط پروازی را ایجاد کردند، اما بعد از مدت کوتاهی انجام اين پروازها به دليل غير‌عملی بودن و زيان‌دهی فراوان متوقف شد.
تعهد ایران برای سرمایه‌گذاری در ونزوئلا در انتهای دوران ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد بالغ بر ۴ میلیارد دلار بود، اما حجم مبادلات تجاری دو کشور، با وجود توسعه فزاینده روابط سیاسی از ۱۸۹.۰۰۰ دلار در سال ۲۰۰۱ به ۵۷ ميليون دلار در سال ۲۰۰۸ رسید و این رقم در سال‌‌های بعد کمتر و کمتر شد.
به گفته کارشناسان، فاصله شگرف حجم مبادلات تجاری دو جانبه با تعهدات سرمايه‌گذاری يک جانبه ايران در ونزوئلا، نشانگر رنگ سياسی توسعه مصنوعی مناسبات تهران و کاراکاس است.
ايجاد کارخانه ساخت مهمات، توليد سيمان، احداث کارخانه اتومبيل‌سازی و همچنین ساخت مشترک دو مجتمع پتروشیمی، از جمله تفاهمات ایران و ونزوئلا در دوران ریاست جمهوری خاتمی و احمدی‌نژاد بود، اما هیچ یک از این قراردادها به انتها نرسید.
ساخت مجتمع پتروشیمی ونیران در عسلویه با مشارکت ایران و ونزوئلا بزرگترین تفاهم دو کشور بود اما این همکاری تنها تا مرحله ثبت شرکت پیش رفت و این سرمایه گذاری ۵۰۰ میلیون دلاری بعد از سالها کش و قوس، در نهایت با انصراف طرف ونزوئلایی منتفی شد.
کارشناسان معتقدند در توسعه مناسبات دو جانبه کشورها، طبيعت اقتصادی، نيازهای متقابل، ملاحظات مشترک امنيتی و فرهنگی، اجتماعی و نزديکی جغرافيايی از عوامل تعيين‌کننده به شمار می‌روند، اما در توسعه رابطه ايران با ونزوئلا هيچ يک از معيار‌های بر شمرده لحاظ نشده ونزديکی مصنوعی مناسبات تهران با آمريکای لاتين و حوزه کارائیب، بيشتر تحت تاثير متغير‌های سياسی بوده و هیچ منفعتی هم برای مردم دو کشور نداشته است.
