این سازمان تائید احکام صادر شده علیه فعالان آذربایجانی در دادگاه تجدیدنظر توسط ابوالقاسم صلواتی را “سرکوب” و “تلاشی برای درهم شکستن جامعهٔ مدنی و جلوگیری از مطالبهٔ حقوق اساسی اقلیت‌های قومی” دانسته است.

اتهامات فعالان آذربایجانی “تبلیغ علیه نظام”، “اقدام علیه امنیت ملی” و “جاسوسی” اعلام و احکام صادر شده بین ۳ تا ۱۴ سال زندان متغیر بوده است.

ناهید نقشبندی، سرپرست پژوهشگری ایران در سازمان دیده‌بان حقوق بشر می‌گوید: «مقامات ایرانی به‌طور سیستماتیک جامعه مدنی و اقلیت‌های قومی را با اتهامات بی‌اساس و حکم‌های سنگین زندان، هدف قرار می‌دهند تا مخالفان را ساکت کنند. این سرکوب تلاشی برای درهم شکستن جامعه مدنی و جلوگیری از مطالبه حقوق اساسی اقلیت‌های قومی است.»

سازمان دیده‌بان حقوق بشر با پنج منبع مطلع درباره احکام زندان برای فعالین ترک (آذربایجانی) و وضعیت سلامتی افراد بازداشت‌شده در دو پرونده جداگانه مصاحبه کرده است.

حبس‌های سنگین برای فعالان آذربایجانی

طبق داده‌های دیده‌بان حقوق بشر آیاز سیف‌خواه به ۱۴ سال حبس، باقر حاجی‌زاده مزرعه و آراز امان زرین‌آباد به ۱۳ سال و کرم مردانه‌ مستعلی‌بیگلو به ۱۱ سال حبس محکوم شدند.

طاهر نقوی و مرتضی پروین‌جدا به شش سال، سالار طاهر افشار، فاطمه آتش‌خیاوی‌نسب و سعید میایی قشلاق هر کدام به پنج سال و حسن ابراهیمی به سه سال زندان محکوم شده‌اند.

در بیانیه دیده‌بان حقوق بشر همچنین گفته شده است که این افراد در شهرهای مختلفی چون ارومیه، بناب، اردبیل، تبریز و کرج بازداشت شدند.  برخی از آنها با وثیقه آزاد شدند، در حالی که برخی دیگر همچنان در زندان هستند.

یک منبع آگاه به سازمان دیده‌بان حقوق بشر گفته است که مقامات هیچ مدرکی دال بر اتهامات بازادشتی‌ها ارائه نکردند و دستگیری این افراد به فعالیت‌های گذشته آنها در ارتباط با مسائل زیست‌محیطی دریاچه ارومیه و دفاع از حقوق اقوام در ایران مربوط بوده است.

دیده‌بان حقوق بشر در مورد طاهر نقوی وکیل دادگستری به فعالیت‌های او در نمایندگی از خانواده‌های دادخواه که در جریان اعتراضات “زن زندگی آزادی” شهریورماه ۱۴۰۱ کشته یا زخمی شده بودند نیز اشاره کرده‌ است.

نقوی در زندان اوین بسر می‌برد و از دسترسی به مراقبت‌های پزشکی محروم شده است.