جزییات اختصاصی از پیشنویس قطعنامه تمدید تحریم تسلیحاتی ایران
شورای امنیت سازمان ملل متحد روز سهشنبه ۲۱ مرداد برابر با یازدهم اوت، پیشنویس قطعنامه تمدید تحریم تسلیحاتی ایران را که توسط ایالاتمتحده تنظیم شده به رای میگذارد. پیشنویس قطعنامه بهطور رسمی منتشر نشده اما ایرانوایر به نسخهای از این سند دست یافته است که نشان میدهد آمریکا موضوع را تحت ماده ۴۱ فصل هفتم منشور ملل متحد مطرح کرده و یک نظام بازرسی سختگیرانه از محمولهها از مبدا و مقصد ایران طراحی کرده است.
طبق ماده ۴۱ فصل هفتم منشور ملل متحد شورای امنیت میتواند تصمیم بگیرد که برای اجرای تصمیمات آن شورا مبادرت به چه اقداماتی که متضمن بهکارگیری نیروی مسلح نباشد لازم است و میتواند از اعضای ملل متحد بخواهد که به این قبیل اقدامات مبادرت ورزند. این اقدامات ممکن است شامل متوقف ساختن تمام یا قسمتی از روابط اقتصادی و ارتباطات راهآهن-دریایی-هوایی-پستی-تلگرافی-رادیویی و سایر وسایل ارتباطی و قطع روابط سیاسی باشد.
تحریم تسلیحاتی جمهوری اسلامی پس از ۱۳ سال قرار است بیست و هفتم مهر به پایانبرسد و آمریکا تلاش دارد با تصویب این پیشنویس جلوی آزاد شدن خریدوفروش سلاح با ایران را بگیرد.
مقدمه پیشنویس قطعنامه برگرفته از گزارش اخیر دبیرکل سازمان ملل متحد در اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ از سوی ایران است. مقدمه از حملات صورت گرفته به تاسیسات نفتی و فرودگاهی در عربستان سعودی که گفته میشود سلاحهای آن دارای منشا ایرانی دارد، حمله به چهار نفتکش در نزدیکی تنگه هرمز در خلیجفارس و دو نفتکش در خلیج عمان و حمایت تسلیحاتی ایران از گروههای شبهنظامی در منطقه ابراز تاسف کرده و از حملات صورت گرفته به منافع آمریکا در عراق خصوصا پاییز گذشته (پیش از کشته شدن قاسم سلیمانی فرمانده وقت نیروی قدس سپاه توسط آمریکا) ابراز نگرانی عمیق کرده است.
مقدمه در ادامه، حملات موشکی ایران به داخل عراق ازجمله حمله موشکی به پایگاه هوایی عینالاسد که در اختیار ایالاتمتحده قرار دارد و شکایت عراق از ایران به شورای امنیت را یادآوری کرده و موضوع کشف سلاحهای فرستادهشده به مقصد یمن برای شبهنظامیان حوثی را آورده و از تهدید امنیت کشتیرانی تجاری توسط جمهوری اسلامی نوشته و مجموعه اینها را «تهدید علیه صلح و امنیت بینالمللی از سوی جمهوری اسلامی ایران» خوانده است.
بعد از مقدمه، پیشنویس قطعنامه در بخش دستوری خود وارد جزییات تحریم ایران شده است.
در این بخش از حملات پاییز سال گذشته به یک پایگاه نظامی در کرکوک عراق و سفارت آمریکا در بغداد ابراز تاسف شده است و از جمهوری اسلامی خواسته شده به انتقال تسلیحات به شبهنظامیان منطقه خاتمه دهد. همچنین از نقض تمامیت ارضی عربستان سعودی با حمله به تاسیسات نفتی و فرودگاهی آن ابراز تاسف شده و حملات ماههای اخیر به کشتیها و نفتکشها در نزدیکی تنگه هرمز محکوم شده است.
پیشنویس قطعنامه سپس بلافاصله از جمهوری اسلامی خواسته این حملات را متوقف و به آزادی ناوبری تجاری در آبهای خلیجفارس و مقررات بینالمللی احترام بگذارد. دبیرکل سازمان ملل متحد را هم موظف کرده که هر نوع حملهای را به شورای امنیت گزارش کند.
بند نهم پیشنویس قطعنامه، تحریمهای تسلیحاتی سازمان ملل را که براساس قطعنامه ۲۲۳۱ روز ۲۷ مهر به پایان میرسد، تمدید کرده است. این بند میگوید شورای امنیت تصمیم میگیرد که بهمحض پایان تحریم تسلیحاتی ایران، همه کشورهای عضو باید مستقیم و غیرمستقیم از تهیه، فروش یا انتقال سلاح از سرزمین خود یا توسط اتباع خود یا به وسیله هواپیما و کشتیهایشان به جمهوری اسلامی جلوگیری کنند.
بند دهم درست همانند بند قبل این تحریم را درباره فروش تسلیحات از سوی ایران تکرار کرده است. پیشنویس این بند میگوید «جمهوری اسلامی نباید مستقیما با به شکل غیرمستقیم سلاخ تهیه کند، بفروشد یا به کشور دیگری با استفاده از اتباع خود یا کشتیها و هواپیماهایش انتقال دهد.»
در بخش یازدهم، پیشنویس قطعنامه آموزش فنی، تامین منابع مالی یا خدمات بانکی و مشاورهای برای خریدوفروش، نقلوانتقال، تعمیر و نگهداری یا استفاده از تسلیحات را برای ایران با اتباع این کشور ممنوع کرده است.
بند دوازده پیشنویس قطعنامه مربوط به نظام بازرسی و کشتیها و هواپیماهایی است که مشکوک به حملونقل سلاح از مبدا ایران به مقصد این کشور است. پیشنویس قطعنامه از کشورهای عضو سازمان ملل خواسته کلیه محمولههایی را که از داخل ایران بارگیری میشود یا از قلمروی جمهوری اسلامی عبور میکند یا به مقصد این کشور بارگیری شدهاند ازجمله در همه بندرها، فرودگاه و مناطق آزاد تجاری بازرسی کنند تا از نبود تسلیحات و متعلقات تحریم شده آن، اطمینان کسب شود.
دولتهای عضو سازمان ملل براساس پیشنویس قطعنامه مجاز هستند در صورت داشتن نگرانی منطقی درباره یک محموله این مقررات را به اجرا بگذارند و درصورتیکه محموله تسلیحات تحریمشده باشد آن را مطابق قوانین ملی خود مصادره، تخریب و غیرقابل استفاده کنند. پیشنویس قطعنامه صادرات مجدد اموال مصادرهشده را ممنوع کرده و خواستار از بین بردن آن و ارایه گزارش همه جزییات به شورای امنیت شده است. مصادره منابع مالی مربوط به خریدوفروش تسلیحات قابل مصادره به نفع کشوری است که آن را کشف میکند.
پیشنویس قطعنامه تشکیل یک «کمیته تحریم» متشکل از متخصصان تحریم را پیشبینی کرده که هدف از آن نظارت دایمی بر اجرای قطعنامه، بررسی گزارشهای دریافتی از اعضای سازمان ملل درباره مبادلات مشکوک مالی و جابهجایی احتمالی تسلیحات و بهروز کردن فهرست افراد تحریمشده است.
این پیشنویس قرار است روز سهشنبه ۲۱ مرداد در شورای امنیت که تحت ریاستدورهای اندونزی است، به رای گذاشته شود. طرح تمدید تحریم تسلیحاتی ایران برای تصویب به رای ۹ عضو از پانزده عضو شورای امنیت نیاز دارد بهشرط اینکه هیچکدام از پنج عضو دایم شورا یعنی آمریکا، روسیه، چین، فرانسه و بریتانیا آن را وتو نکنند.
ایالاتمتحده گفته امید چندانی ندارد که روسیه و چین به این پیشنویس رای مثبت بدهند. آمریکا میگوید درصورتیکه این پیشنویس به تصویب نرسد، خود را آمادهبازگشت تمامی تحریم های شورای امنیت علیه جمهوری اسلامی میکند.