تیراندازی به معترضان در زاهدان همزمان با سالگرد «جمعه خونین»؛ تظاهرات به شب کشیده شد
معترضان بعد از نماز جمعه زاهدان و برخورد با نیروهای امنیتی با تاریک شدن هوا آتش روشن کردند و به اعترض خود ادامه دادند
تصاویر منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد که معترضان در زاهدان به اعتراض خود ادامه داده و با تاریک شدن هوا در خیابان‌ها آتش روشن کرده‌اند. برخی گزارش‌ها حاکی است که پس از برگزاری نماز جمعه زاهدان، شماری از معترضان از جمله چند کودک در اثر اصابت گلوله مجروح شده‌اند. در یکی از این ویدیوها گفته می‌شود «نیروهای امنیتی به معترضان نمازگزار تیراندازی مستقیم کرده و گاز اشک‌آور شلیک کرده‌اند.» در همین حال دادستان زاهدان مدعی شده که بعدازظهر جمعه در زاهدان «تیراندازی رخ نداده» و فضای شهر «عادی» بود.
به گزارش حال‌وش که اخبار سیستان و بلوچستان را پوشش می‌دهد، معترضان با آتش زدن لاستیک خودرو چند خیابان را در زاهدان مسدود کرده‌اند. همچنین گزارش‌هایی از ادامه اعتراضات در برخی روستاهای اطراف زاهدان منتشر شده است.
حال‌وش همچنین ویدئویی از برخورد همراه با «فحاشی و خشونت با شهروندان بلوچ» توسط نیروهای نظامی و لباس شخصی در منطقه شیرآباد خیابان پیربخش زاهدان منتشر کرده و می‌گوید که «امروز شماری زیادی از شهروندان بلوچ توسط نیروهای نظامی و امنیتی بازداشت شدند.»
به گزارش کمپین فعالین بلوچ، مجروحان تیراندازی بعد از درگیری‌های نماز جمعه به درمانگاه سرپایی مسجد مکی منتقل شدند، اما مهدی شمس‌آبادی، دادستان زاهدان ضمن «رد این گزارش‌ها» می‌گوید که تصاویر افراد زخمی در اطراف این مسجد مربوط به گذشته است.
همزمان با اعتراضات زاهدان در شهرهای راسک، خاش، تفتان و سوران پس از نماز جمعه معترضان راهپیمایی کردند.
نماز جمعه زاهدان امروز ۷ مهر ۱۴۰۲ در میان تدابیر امنیتی شدید و با حضور سنگین نیروهای انتظامی توسط مولوی عبدالحمید برگزار شد.
تصاویر ویدئویی دریافتی نشان می‌دهد که جمعیت پرشماری نسبت به جمعه‌های قبل، پس از اقامه نماز جمعه با سر دادن شعارهای «مرگ بر خامنه‌ای» و «مرگ بر بسیجی» در زاهدان تظاهرات کرده‌اند.
همزمان در مناطقی از شهر زاهدان صدای تیراندازی شنیده شد و یک منبع محلی به بی بی سی گفت که نیروهای امنیتی از خیابان‌های خیام ۴ و ۶ و ۸ به طرف خیابان خرمشهر حرکت کردند و در آنجا بسوی معترضان تیرهوایی و گاز اشک آور شلیک کردند.
به گفته این شاهد عینی بسیاری از نیروهای سپاهی و بسیجی، لباس بلوچی بر تن دارند.
مسجد مکی زاهدان از شرق به خیابان خیام و از سمت غرب به خیابان خرمشهر راه دارد و این منبع به بی بی سی گفت که نیروهای امنیتی از دیروز چادرهایی را در خیابان خیام برپا کرده اند.
در روزهای اخیر تصاویری از اعزام کاروان‌های نیروهای نظامی به شهرهای سیستان و بلوچستان از جمله زاهدان در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده بود که نشان می‌داد حکومت ایران در آستانه سالگرد «جمعه خونین زاهدان» تمهیدات ویژه‌ای را برای مقابله با اعتراضات احتمالی در نظر گرفته است.
در همین حال برخی گزارش‌ها حاکی است که الگوی قطع اینترنت در استان سیستان و بلوچستان که از هشتم مهرسال گذشته آغاز شده و تقریبا در تمام جمعه‌‌ها تکرار شده امروز هم ادامه داشته است. هرچند بر خلاف هفته‌های گذشته که پخش زنده خطبه‌های نماز جمعه زاهدان در اینستاگرام مولوی عبدالحمید با اختلال و قطعی مواجه می‌شد اما امروز سخنان او به طور زنده از این شبکه اجتماعی پخش شد.
مولوی عبدالحمید: قاضی‌ها در ایران استقلال ندارند و ما امیدوار به رسیدن به عدالت نیستیم
مولوی عبدالحمید: «بدانید که خانواده کشته شدگان، زنانی که بیوه شدند و فرزندانی که بی پدر شدند با دیه و پول راضی نمی‌شوند و خواهان مجازات مقصرانند»
درگیری‌های روز هشتم مهر ۱۴۰۱ که به «جمعه خونین» یا «جمعه سیاه» زاهدان معروف شد، حدود ۱۰۰ کشته برجای گذاشت و نیروهای حکومتی شمار زیادی را نیز بازداشت کردند. آن روز در اعتراض به خبر «تجاوز فرمانده نیروی انتظامی چابهار» به یک دختر بلوچ، تعدادی از نمازگزاران راهپیمایی کردند که با تیراندازی ماموران مواجه شدند.
مولوی عبدالحمید اسماعیل‌زهی، امام جمعه سنی‌های زاهدان در خطبه‌های نماز جمعه امروز با اشاره به جمعه خونین سال گذشته گفت:«این اتفاق برای تمامی مردم ایران و جهان که وجدان دارند، تلخ بود. فقط در چند ساعت صد نفرکشته و سی صد نفر هم مجروح شدند و چشم و پا و دستشان را از دست دادند و برخی هم قطع نخاع شدند.»
به گفته او«مردم استان با صبوری در مدت این یک سال خواهان این هستند که مرتکبین این جنایات به مجازات قانونی و اسلامی برسند اما همه می‌دانیم که قاضی‌ها در ایران استقلال ندادند و ما امیدوار به رسیدن به عدالت نیستیم.»
مولوی عبدالحمید در ادامه خطبه‌ها گفت: «اما بدانید که خانواده کشته شدگان، زنانی که بیوه شدند و فرزندانی که بی پدر شدند با دیه و پول راضی نمی‌شوند و خواهان مجازات مقصرانند.»
او خطاب به حکومت گفت اگر سعی در حل مشکلات ایران کنید و زندانیان را آزاد کنید، زندانیانی که سال‌ها است که در زندان هستند و پیر شدند آزاد کنید من هم قول می‌دهم مردم استان از خواسته‌های و خون عزیزانشان خودشان می‌گذرند برای وحدت و آشتی ملی.
آقای اسماعیل زهی همچنین با بیان اینکه مردم بلوچ ۴۴ سال است که از تبعیض رنج می برند گفت «این تبعیض و فساد نه تنها مناطق اقلیت‌نشین که کل کشور را فرا گرفته است.»
امام جمعه سنی‌های زاهدان همچنین خواهان آزادی بیان و قلم و احزاب شد که به گفته او در همه جای جهان وجود دارد و در قانون اساسی ایران هم آمده است.
تازه‌ترین آمار کشته‌شدگان «جمعه خونین» زاهدان و خاش
حال‌وش در تازه‌ترین گزارش خود، شمار کشته‌شدگان را از «جمعه خونین» تا پایان سال ۱۴۰۱ را در زاهدان و خاش دست‌کم ۱۲۳ نفر اعلام کرده است.
بر اساس این گزارش، هویت کشته‌شدگان از «منابع مطلع» گردآوری و «راستی‌آزمایی» شده است. حال‌وش اسامی آنها را منتشر کرده است.
سال گذشته وزارت کشور کمیته حقیقت‌یاب برای بررسی حوادث مرتبط با جمعه خونین تشکیل داد که با انتقاد احمد علیرضا بیگی، نماینده مجلس روبرو شد. او با اشاره به «گزارش‌های ناصحیح» شورای امنیت کشور درباره کشتار «جمعه خونین» زاهدان به خبرگزاری ایلنا گفت «کمیته حقیقت‌یاب جایگاهش در وزارت کشور نیست چون وزارت کشور مقصر است.»
هیاتی هم از سوی رهبر ایران برای بررسی این موضوع به سیستان و بلوچستان رفت اما عملکرد این هیات با انتقاد مولوی عبدالحمید، امام جمعه اهل سنت زاهدان روبرو شد که آنها را به «تهدید و ارعاب» متهم کرد.
