بیانیه جمعی از فعالین مدنی آذربایجان و دموکراسی‌خواهان آذربایجان / برای دریاچه اورمیه …
این روزها آذربایجان و سایر استانهای شمال غربی با خشک شدن دریاچه ارومیه وارد بحرانی شده اند که جان میلیونها انسان و حیات گونه های گیاهی و حیات وحش منطقه را نشانه گرفته است. ابعاد جغرافیایی این فاجعه زیست محیطی فراملی بوده و دامنه های آن به چند کشور منطقه نیز کشیده شده و از آسیبهای آن مصون نخواهند بود.
به اعتقاد کارشناسان، بحران پیشآمده عمدتا ناشی از اعمال سیاستهای غلط زیست محیطی و مصداق کامل یک پروسه توسعه نامتوازن طی سالهای اخیر بوده که عمدتا آن ناشی از عوامل زیر میباشد:
1- سدسازیهای بیرویه،
2- احداث غیراصولی بزرگراه میانگذر دریاچه،
3- چشم پوشی یا ضعف برخورد با حفاری دهها هزار چاه غیرمجاز،
4- بی برنامگی و عملکرد ضعیف در تغییر الگوی کشت و استفاده از روشهای مدرن آبیاری
هرچند مسئولیت مستقیم آن متوّجه «سازمان حفاظت محیط زیست» و «ستاد احیای دریاچه ارومیه» است، اما نمیتوان سنگ اندازی و عدم هماهنگی سایر ارگانها با دو نهاد مذکور را نادیده گرفت.
ما به عنوان جمعی از فعالین مدنی و دموکراسی خواهان آذربایجان در راستای دفاع از حق حیات مردم با صدور این بیانیه توجه مسئولین را به وظایف خویش در قبال اهداف مورد تعهّدشان در طرح جامع مدیریت دریاچه و پیگیری برنامه زمانبندی مالی و اجرایی آن باعنایت به راهکارهای زیر فرا میخوانیم:
1- تأمین و تثبیت حقّآبه مصوب دریاچه و پایدار نگه داشتن تراز اکولوژیک آن از سدهای حوزه آبریز،
2- انتقال آب از حوزههای مجاور (دریاچه های خزر و وان و رودهای زاب و ارس)،
3- بارورسازی ابرها و تولید باران مصنوعی،
4- فرهنگسازی و ایجاد موانع سیستماتیک در حفر چاههای غیرمجاز و ممانعت از برداشت غیرمجاز از کانالهای انتقال آب،
5- آموزش و حمایت و هدایت کشاورزان برای تغییر و اصلاح الگوی کشت،
6- ایجاد تسهیلات مالی برای شیوه های مدرن آبیاری و جلوگیری از هدرروی آب،
7- اصلاح جاده میانگذر دریاچه جهت تأمین سیرکولاسیون آب
8- اولویت دهی به طرحهای شبکه جمع آوری رواناب سطحی و فاضلاب صنعتی و شهری و احداث تصفیه خانه و بازگرداندن آن به چرخه مصرف یا رهاسازی آن به سمت دریاچه
با توجه به اثر بخش نبودن اقدامات ستاد احیای دریاچه و عدم شفاف سازی و پاسخگویی، علیرغم وجود طرح جامع مدیریتی دریاچه ارومیه و مطالعات وسیع کارشناسی و ارائه راهحلهای عملی، میتوان نتیجه گرفت که ارادهای در سطوح بالاتر برای حل مسئله وجود نداشته است. در این راستا لازمست نسبت به افزایش حدود اختیارات ستاد احیای دریاچه ارومیه از سطح استانداری آذربایجان غربی به سطح ملی، با امکان نظارت نهادهای مدنی و شفافسازی عملکرد آن، اقدامات عاجل به عمل آید.
در خاتمه ضمن اعلام آمادگی خویش برای همکاری با کلیه نهادهای موثر در حل این بحران، حمایت قاطع خویش را از اعتراضات مدنی و مطالبات به حقّ مردم آذربایجان اعلام میداریم.
جمعی از فعالین مدنی آذربایجان و دموکراسی خواهان آذربایجان
3 شهریورماه 1402
رونوشت:
وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت صنایع و وزارت کشور و سازمان حفاظت محیطزیست، سازمان برنامه و بودجه، سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری
ستاد احیای دریاچه ارومیه، استاندار آذربایجان شرقی، استاندار آذربایجان غربی و استاندار کردستان نمایندگان مجلس شورای اسلامی آذربایجان غربی ، آذربایجان شرقی و کردستان
