می 18 2022

بگذارید مردم در صلح و دوستی زندگی کنند – یونس شاملی

در نقد آسو صالح عضو واحد اجرایی حزب دمکرات کردستان ایران

آقای آسو صالح عضو واحد اجرایی حدکا در خارج از کشور، در واکنش به بیانیه سیاسی شمارهء دو اتحاد دمکراتیک آذربایجان- بیرلیک، در ارتباط با مناسبات آذربایجان و کردستان، مطلبی را (دعوت از همراهان بیرلیک به آرامش و تفکر) در سایت کوردستان مدیا منتشر کرده اند و استدلالهایی را در میان گذاشته‏اند. من در ادامهء این نوشته این استدلال ها را بصورت کوتاه بررسی خواهم کرد.

ما در بیانیه سیاسی شماره یک بیرلیک به ضرورت اتحاد عمل میان دو جنبش سیاسی ترک و کرد تاکید ویژه داشته ایم. در بخشی از بیانیه سیاسی شماره یک بیرلیک چنین آمده است؛
” ما در اتحاد دمکراتیک آزربایجان – بیرلیک، طرفدار همدلی، همبستگی و اتحاد تمامی جنبش های ملی دمکراتیک متعلق به خلقهای تحت ستم در ایران هستیم و به اتحاد و همبستگی جنبش های ملی دمکراتیک تورک و کرد به دلیل جایگاه خاصی این جنبش ها از جهات مختلف تاکید ویژه ایی داریم و هر گونه تخطی از این همبستگی و اتحاد را به زیان خلق های تورک و کرد ارزیابی میکنیم. ما باور داریم که رفتارهای خارج از توافقات فی مابین (درباره حدود و ثغور ارضی مناطق ملی در ایران) هم به مناسبات دوستانه ما و هم بر مبارزات حق طلبانه خلق هایمان تاثیر بسیار ویرانگری خواهد گذاشت. تاثیری که گاه با مداخله بازیگران بغایت ارتجاعی چون دولت مرکزی، و اعمال سناریوهای تخریبی از قبل تعیین شده میتواند روند تحولات را علیه منافع خلق های ما رقم بزند.” (پایان نقل قول)

قبل از هر چیز بایستی عنوان کنم که روی سخن اتحاد دمکراتیک آذربایجان- بیرلیک در بیانیه شماره دو، حزب دمکرات کردستان ایران است نه این یا آن عضو و یا کادر تشکیلاتی آن حزب . اما به خاطر روشن شدن هستهء اصلی نوشته آقای آسو صالح را از نظر میگذرانم.

یک: ادعای ارضی دو ملت به یک منطقه
آسو صالح مینویسد:” مساله به زبان ساده این است که دو ملت کورد و ترک، در رابطه با یک شهر یا منطقه “ادعای ارضی” مطرح کرده و این منطقه را جزء سرزمین کوردستان یا آذربایجان می‌نامند” پایان نقل قول

اولین خطا و حتی میتوانم بگویم نادرستی شاخدار این جمله “ادعای ارضی دو ملت کورد و ترک به یک شهر و یا منطقه” است. “دو ملت کورد و ترک” چه زمانی و در کدام رفراندوم و یا رای گیری چنین ادعایی را مطرح کرده اند. اساسا موضوع ادعای ارضی برای خلق ترک در آذربایجان معنی ندارد. چون آذربایجان، نام تاریخی این منطقه است. نسل کنونی خلق ترک در آذربایجان غربی، به دلیل قدیمی بودن این نام احتمالا از چه تاریخی این منطقه آذربایجان نامیده شده نیز اطلاعی دقیقی ندارند. تاریخ نام آذربایجان به هزارهء قبل باز میگردد. این منطقه تا یادها هست همواره نامش “آذربایجان” بوده است. شرقی و غربی را پهلوی ها در تقسیمات کشوری به آن اضافه کرده اند. به بیانی دیگر ترک ها احتیاجی ندارند که ادعا بکنند که اینجا آذربایجان است، چون این منطقه نامش همواره آذربایجان بوده و هم اکنون نیز آذربایجان است. پای لنگ منطق آسو صالح نیز دقیقا در همین جاست. میگوید دو ملت ادعای ارضی دارند که ادعای ارضی حزب دمکرات کردستان ایران را نورمالیزه کند. به آسو صالح باید گفت این ملت کرد نیست که ادعای ارضی دارد، این حزب دمکرات کردستان ایران است که چنین ادعایی دارد. این حزب دمکرات کردستان ایران، و همفکران این حزب است که تلاش دارند نام “استان آذربایجان غربی” را تغییر دهند و آن را “استان اورمیه” بخوانند. بنابراین ادعا تنها و تنها از یکسوست و آن حزب دمکرات کردستان ایران است که به اصطلاح نام جدیدی (استان اورمیه) برای استان آذربایجان غربی ابداع کرده است. چون نمیشود منطقه ایی نام اش آذربایجان باشد اما در نقشه کردستان جای گرفته باشد. منطق الحاق طلبی حکم میکند که اول نام منطقه عوض شود و بتدریج لباس شرعی برایش پوشانده شود و سپس به نقشه کردستان اضافه شود.

جناب آسو صالح شما علت و تاریخ تغییر نامهای مناطق و شهرها را بهتر از من میدانید. سلطنت پهلوی نامهای منطقه، شهر، روستا، حتی کوه ها و رودها را نیز تغییر میداد. همین اورمیه را رضائیه نامیده بود، اقلیم اهواز را خوزستان کرده است، ساوجابولاق را مهاباد، سولدوز را نقده نام نهاده است. چنین نیست؟ فکر میکنید هدف پهلوی ها از تغییر این نامها چه بود؟ آیا آنها هدفی غیر از اعمال استعمار داخلی و الحاق طلبی داشتند؟ یعنی فارسیزه کردن نامها و در پشت بند آن ادعای تعلق سرزمینی مرکز به این مناطق. پرسش بسیار بزرگ برای حزب دمکرات کردستان ایران اینست که؛ مقصد و مقصود شما از تغییر نام “استان آذربایجان غربی” به “استان اورمیه” چیست؟ مقصود همانی نیست که دولت مرکزی ایران آن را همواره دنبال کرده است؟ یعنی تحریف نامها و سپس ادعای سرزمینی به منطقه مورد نظر. چنین نیست؟

دو: تفسیر وارونه از یک قطعنامه بسیار ساده و روشن
آسو صالح مینویسد: قطعنامه‌ای که در خرداد سال ١٣٩٧ در نشست استکهلم کنگره ملیت‌های ایران فدرال صادر شد، یکی از مکانیزم‌ها برای مدیریت این مساله می‌باشد. در این قطعنامه به درست تاکید شده است که ” تعیین حدود و ثغور سرزمین‌های ملی متعلق به ملیت‌های ساکن در ایران تنها در اختیار مجلس ملی/ایالتی و مشروع آن سرزمین‌هاست و حل اختلافات ارضی محتمل میان آن ملیت‌ها تنها و تنها از طریق مذاکره میان نمایندگان مجالس قانونی متعلق به این ملیت‌ها امکانپذیر است.” پایان نقل قول

آسو صالح مینویسد قطعنامهء مصوب ١٣٩٧ یکی از مکانیزم ها برای مدیریت مسئله است. یعنی مدیریت جلوگیری از تنش میان ملتها در ایران. اما آسو صالح نمیگوید که مکانیزیم مدیریت این قطعنامه چیست. من میتوانم مکانیزیم مدیریت اختلافات ارضی را که بسیار نیز ساده است در چند جمله بیان کنم. قطعنامه حدود و ثغور ارضی میگوید، برای مناطق ملی نامگذاریهای جدید نکنیم. قطعنامه میگوید احزاب کردی آذربایجان را کردستان نخوانند.

قطعنامه حدود و ثغور ارضی در کنگره به روشنی میگوید که احزاب سیاسی حق تعیین حدود و ثغور ارضی را ندارند. قطعنامه میگوید تنها مجلس ملی/ایالتی مناطق ملی خلق ها حق دارند حدود و ثغور ارضی را با همدیگر به گفتگو بگذارند. به بیان ساده تر قطعنامه میگوید که حزب دمکرات کردستان ایران نمیتواند و نباید نام آذربایجان غربی را به استان اورمیه تغییر دهد. این عمل یعنی تعیین حدود و ثغور ارضی برای آذربایجان و کردستان. حزب دمکرات کردستان ایران مجلس ایالتی کردستان نیست و مجلس ایالتی آذربایجان هم نیست. به همین دلیل روشن است که سیاست نامگذاری حزب دمکرات کردستان ایران برای آذربایجان غربی در تضاد با این قطعنامه است و به همین دلیل هم ایجاد اختلاف میکند. به همین دلیل نیز تنش می آفریند. متن قطعنامه به قدری ساده نوشته شده است که احتیاج به مفسر مجرب ندارد.

سه: مرکز تاریخی جنبش ناسیونالیستی کوردی
آسو صالح مینویسد: “همانطور که بیرلیک ادعا دارد که ارومیه خاک آذربایجان است و هیچ ملت دیگر نباید “ادعای ارضی” در این باره داشته باشد، حزب دمکرات کردستان ایران هم ادعا می‌کند که ارومیه خاک کوردستان و یکی از مراکز تاریخی جنبش ناسیونالیسم کوردی می‌باشد”. پایان نقل قول

ادعای قلب شده را نگاه کنید “بیرلیک ادعا دارد که اورمیه خاک آذربایجان است”. حقیقتا ما در توضیح مسئله ناتوان هستیم یا آسو صالح تصمیم گرفته است موضوع را درنیابد؟ جملهء ادعای ارضی اتحاد دمکراتیک آذربایجان- بیرلیک نسبت به آذربایجان به مزاح می ماند تا به دلیل و استدلال. چون “بیرلیک” قصد تغییر نام هیچ منطقه ایی را ندارد و قصد الحاق منطقه و یا شهری را نیز ندارد. تمام تلاش اتحاد دمکراتیک آذربایجان – بیرلیک روشن کردن زوایای مخرب و حتی ویرانگر این سیاست حزب دمکرات کردستان ایران است. “بیرلیک” در راستای این تلاش و در طی دو بیانیه سیاسی در ارتباط با مناسبات آذربایجان و کردستان سه هدف را دنبال میکند؛

یک: تلاش برای حفظ اتحاد و یکپارچگی جنبش های ملی متعلق به خلقهای غیرفارس و بویژه حفظ اتحاد با جنبش ملی کرد در مبارزه با رژیم جمهوری اسلامی و ساختن آینده ایی بهتر برای این دو ایالت.
دو: نشان دادن نقش مخرب سیاست کردستان خواندن آذربایجان غربی به حزب دمکرات کردستان ایران در شرایط کنونی
سه: نشان دادن نتایج شوم جنگ قومی در شرایط آتی و در صورت خلاء قدرت سیاسی در آذربایجان غربی است که هم به جنگ قومی و کشتار و فاجعه ایی انسانی راه میبرد و هم میتواند پای دولتهای منطقه را به این بخش از ایران بکشاند. و در عین حال این سیاست مخرب حزب دمکرات شرایط را برای استمرار اقتدار دولت استعماری مرکز در کردستان و آذربایجان را فراهم می آورد.

در عین حال استنتاج سرزمینی به علت تولد یک یا چند شخصیت سیاسی در یک شهر یا منطقه فهمی بسیار احساسی و در حقیقت عدم درک درست مسئله است. درک درست و توضیح دقیق مسئله اینست که بخشی از شهروندان آذربایجان غربی را کردها تشکیل میدهند. همچنانکه ترکها بخشی از شهروندان کردستان هستند. آذربایجان از نظر موقعیت اش در تاریخ هزار ساله ایران و سابقه شهرنشینی، رشد اقتصادی و توسعه اجتماعی در آن نسبت به کردستان حداقل یک پرده پیشتر و یا بهتر بوده است و همین یک پرده در شکلگیری و شکوفایی شخصیت های سیاسی کرد در شهرهای آذربایجان نقش بسزایی داشته است. همچنانکه بخشا شکوفایی شخصیت های ترک در تهران اتفاق افتاده است.

ما جدا از وظایف سیاسی، وظیفه انسانی دیگری نیز داریم و وقتی به روشنی می بینیم که تبلیغات حزبی روحیه جامعه و بویژه پیشمرگه ها را برای به اصطلاح تصرف آذربایجان غربی آماده میکند، میتوانیم به راحتی نتیجهء این سیاست ویرانگر را که میرود جان هزاران انسان را چه ترک و چه کرد در معرض خطر جدی قرار دهد، دریابیم و از امروز برای جلوگیری از وقوع چنین حادثه ایی اقدام بکنیم و حداقل ترین کار اینکه درباره این سیاست جنگ افروزانه قومی بنویسیم و از رهبران و کادرهای راسیونال و دوراندیش کرد را به همیاری دعوت کنیم. مردم اورمیه فجایعی از این نوع را در گذشته ایی نه چندان دور از سر گذرانده اند و لذا درمقابل این برنامه حزب دمکرات کردستان ایران دست روی دست نخواهند گذاشت تا صدای شلیک کلاشیکف ها را در محله شان بشنوند. چون برنامه حزب در کردستان خواندن آذربایجان غربی عملا یک اعلان جنگ با مردم ترک در آذربایجان غربی است. این سیاست ویرانگر حتی از امروز میتواند روابط برادرانه دو خلق ترک و کرد در این استان را به مخاطرهء جدی بکشاند و حس دشمنی و نفرت بدون اینکه در سطح دیده شود در میان مردم شکل بگیرد. تلاش میکنیم بگوییم که با حلوا حلوا کردن نه تنها دهان شیرین نمیشود، حتی ممکن است شیرینی طبیعی مزهء دهان را نیز از انسان بگیرد.

در جایی آسو صالح برای کردستان خواندن آذربایجان غربی به انتخابات در جمهوری اسلامی و انتخاب دکتر عبدالرحمن قاسملو از آذربایجان غربی به مجلس خبرگان قانون اساسی تمسک جسته است. سه نماینده از آذربایجان غربی برای مجلس خبرگان قانون اساسی انتخاب شده است که یکی از آنها دکتر قاسملوست. اما با نگاهی به سیر انتخاب مجلس خبرگان قانون اساسی نه انتخابات عمومی که دستچینی از شخصیت های متعلق به احزاب سیاسی تاثیرگذار به این مجلس بوده است. اگر انتخابات جمهوری اسلامی را برای اثبات چنین ادعاهایی مد نظر قرار دهیم، در چهل و اندی سال گذشته تنها و آنهم در دوره اصلاحات، یک نماینده کرد در دو دوره از اورمیه به مجلس ایران راه یافته است و انتخاب شدن ایشان نه به خاطر کرد بودن بلکه بخاطر اصلاح طلب بودن ایشان بوده است. یعنی هم کردها و هم ترک های طرفدار اصلاحات به ایشان رای داده اند. گیریم که تنها یک نفر و آنهم دکتر عبدالرحمن قاسلمو از استان آذربایجان غربی برای مجلس ایران به عنوان نماینده این استان انتخاب شده باشند. آیا این انتخاب میتواند دلیلی بر تغییر دادن نام استان آذربایجان غربی به استان اورمیه باشد؟! به نظرم طرح مسائل در این سطح نازل، آنهم برای توجیح تغییردادن نام آذربایجان غربی توسط حزب دمکرات کردستان ایران تلاشی بغایت عبث و بیهوده است.

نتیجه گیری
وقتی حزب دمکرات کردستان ایران با پیشمرگه های مسلح برنامه تغییر نام آذربایجان غربی را دارد و آن را خاک کردستان میخواند و چنین نیز تبلیغ میکند، چه راهی در مقابل خلق ترک در آذربایجانی غربی میگذارد؟ آمادگی برای دفاع از سرزمین مادری خود. نتیجهء این سیاست حزب دمکرات کردستان ایران جنگ قومی در آذربایجان غربی نیست؟ به بیان در شرایط بروز بحران و خلاء قدرت سیاسی در منطقه پیشمرگه های حزب به زعم خویش برای تصرف شهرهای آذربایجان غربی اقدام خواهند کرد و نتیجه شوم چنین اقدامی از اینک مثل روز روشن است. در اینجا اگر فاکتور دین و باور متفاوت دینی مردم (شیعه و سنی) در آذربایجان غربی را نیز به این معادله اضافه کنیم، میتوانیم بگوییم که راهی که حزب دمکرات کردستان ایران برای به اصطلاح الحاق آذربایجان غربی در پیش گرفته راهی است به هولناکترین نوع جنگ یعنی جنگ قومی راه میبرد. راهی که یقینا نتایج هولناکی خواهد داشت.

هشدار امروز ما به حزب دمکرات کردستان ایران برای جلوگیری از وقوع فاجعه ضد انسانی در آذربایجان غربی است. هر انسان بی طرفی که تجربه جنگهای قومی در پنجاه سال اخیر در جهان را داشته باشد میتواند به سادگی دریابد که سیاست امروز حزب دمکرات کردستان ایران به چه فاجعه ایی راه میبرد. آسو صالح طرفدار این فاجعه و حتی طرفدار جنگی میان دو ملت ترک و کرد تا حد نابودی یکدیگر است وی در نوشته اش آورده است که: “هر دو ملت می‌توانند تا حد نابودی یکدیگر برای این سرزمین‌ها بجنگند.” (پایان نقل قول)

تاثیر بسیار ویرانگر کردستان خواندن آذربایجان غربی حزب دمکرات کردستان ایران، جدا از ترویج نفرت در میان مردم کرد و ترک آذربایجان غربی است، بلکه روحیه تهاجمی مردم علیه جمهوری اسلامی را ضعیف تر میکند و تعرض علیه جمهوری اسلامی از این منطقه منتفی میگردد. در عین حال این سیاست در درازمدت آذربایجان غربی را بسوی میلیتاریزه شدن بیشتر پیش میرود، حتی میتوان حدس زد که با این سیاست حزب دمکرات کردستان ایران از هم اینک مناسبات برادرانه میان جنبش سیاسی کرد و ترک برهم میریزد و میتوان به راحتی عنوان کرد که تاثیرات سیاست کردستان خواند آذربایجان غربی تنها و تنها ریختن آب به آسیاب رژیم جمهوری اسلامی ایران است.
20220515

منبع:

آسو صالح – دعوت از همراهان بیرلیک به آرامش و تفکر
https://kurdistanmedia.com/fa/news/%D8%AF%D8%B9%D9%88%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86-%D8%A8%DB%8C%D8%B1%D9%84%DB%8C%DA%A9-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%B4-%D9%88-%D8%AA%D9%81%DA%A9%D8%B1

بیانیه سیاسی شماره یک اتحاد دمکراتیک آذربایجان – بیرلیک درباره مناسبات آذربایجان و کردستان