بهنام کیانی – اجیرلی: من ده، مانقورت اولا بیلردیم
موغانین ضیالی طبقه و باشقا صینیف لرینده، آزربایجانچیلیق مفکوره سی گوجلودور. بونون سببنی شخصاً چوخ قیسمینی، آزربایجان جمهوریتی‌نین، سووئت چاغی، گوجلو مئدیاسینین اولماغیندا گؤرورم. آزربایجان جمهوریتی‌نین، گوجلو انتلکتول پتانسیلی اولدوغو ایچون، هم ترکیه و هم ایرانا، اساسی تأثیرلر بوراخمیش .عثمانی دؤورونون، تورانچیلیق و ایراندا باش وئرن مشروطه حرکاتینی، قافقازدا گئدن سیاسی انتلکتول پروسئس‌لر اساسیندا تفسیر ائتمک اولار. اورادا یوز ایلدن آرتیق، گئدن سیاسی- اجتماعی پروسئس‌لر نتیجه‌سینده، نهنگ علمی، ادبی، فلسفی اثرلر یارانمیشدیر. بو اساسدا، موسیقی، کینو، ادبیات، گئنیش شکیلده اینکیشاف ائتمیشدیر. غرب دوشونجه‌سینی، اسلام و تورک اینانج و عنعنه‌لرینن سئنتئز ائدیب، موسلمان دونیاسینا بیر مدل اولاراق گؤسته‌رن، آنجاق آزربایجان جمهوریتی اولموش، بو بیر دانیلماز حقیقت دیر. آنجاق منیم مقصدیم بونلاری آچیقلاماق دگیل؛ بلکه اوندان یارانان تاثیرلرین، موغان ایجماعسیندا و عین حالدا، اؤز عایله‌م‌ده دیر. آچیغینی دئسم: اگر آزربایجاندان، موسیقی‌لری دینله‌مه‌سه ایدیم و یا کینولارینا(فیلمرینه) باخماسای‌دیم، شعرلره، رادیودان قولاغ آسماسای‌دیم، یقین من ایندی قاتی بیر مانقورت ایدیم. اوشاغلیق و یئنی‌یئتمه دؤورو، تعیین ائدیجی دؤوراندیر. من کئچمیشمه باخاندا، آزربایجان رادیوسی و سونرالار تلوزیونون تأثیرینی اؤزومده آچیق – آیدین گؤرورم. انقلاب اولاندا تخمیناً منیم بئش یا آلتی یاشیم(سیننیم) اولاردی. او دؤوریده، تلوزیون کندلرده آز آدامین ائوینده وار ایدی، چوخلولاری تلوزیونی حارام بیلیب باخمیردیلار. انقلاب اولاندا آرتیق بیزیم ائویمیزده تلوزیون وار ایدی و من آزربایجاندان ائکرانا وئریلن پروقراملارا باخیردیم و عین حالدا رادیودان موسیقیه قولاق آسیردیم. بو پروقراملار، فیلم لر، موسیقی‌لر بیزیم دونیامیزی یاراتدی. چوخ تعجب‌لی دیر، بونلارین ائکرانی، باخمایاراق کمونیست ایدیالاری اساسیندا ایدی، اما سرحدده یاشایانلارین طرفیندن رغبت‌له قارشیلانیردی. بو فیلم لر، بَی لرین و خان‌لارین و یا مذهب علیهنه ایدی، اما موغانین بَی- خان، دیندارلاری دا، بو فیلم‌لره، تئاترلارا، باخیردیلار. اما بونلاری اؤز طبقه لرینین علیهنه تحلیل ائتمیردیلر. سونرالار من باشا دوشدوم کی، بونون سببی، جماعتین اؤز دیلینه،عنعنعه سینه و کولتورونه، باغلی اولدوغو ایچون، بو پروقراملارا علاقه گؤستریردیلر. عین حالدا، آزربایجان فیلم‌لرینده و تئاترایله موسیقی‌سینده، حقیقی معنادا، درین مضمونلو و اصالت واری ایدی و دوزگون انتلکتول سَوییه اؤزونو بروزه وئریردی. اخلاق نورمالاری همیشه رعایت اولونوردو، کوچه – بازار موسیقی‍سی عمومیتله، یاساق ایدیر. عایله مسئله‌لری، محبت و حؤرمت و هابئله اجتماعی و سیاسی موضوع لار، پئشه‌کارلیقلا پروقراملاردا و فیلم‌لرده، گؤستَریلیردی. یومور(گولمه‌جه – طنز – ساتیریک) ساحه‌سینده من دییه‌ردیم، آزربایجانین تاثیری قونشولارینا مستثناسیز ایدیر و تئاتر باره سینده دییه بیله‌رم تای‌سیز و رقیب سیز ایدیر. تأسف‌لر اولسون آزربایجان، مستقل اولاندان سونرا، بؤیوک بیر بوشلوق بو ساحه لرده میدانا چیخدیر و هله ده داوام ائدیر. منه چوخ تاثیر ائدن بو ایدیر که مستقیللیک عرفه‌سینده آزربایجانین گؤرکملی اینجه‌صنعت شخصیت‌لری، دونیادان کؤچدولر. بعضی‌لری صحنه نی ترک ائتدی و بعضی لری ده، باشقا اؤلکه لرده یاشاماغی ترجیح ائتدیلر. بونون البته، سبب‌لری وار ایدی، محاربه، سیاسی و اجتماعی حیاتین پوزولماسی او دؤورده اساس سبب لردن ایدیر. رحمتلیک حیدر علی‌یئو دؤورونده، حیات یئنه اؤز آخارینا دوشدو. اونون گؤستریشی ایله آزربایجانین اینجه‌صنعتینه، تکان وئرمک ایچون موافق فرمانلار وئریلدی. آنجاق منه ائله گلیر کی، بو بوشلوق داوام ائدیر. خصوصاً کینو و سریال‌لاردا، هئچ بیر ایرللَـه‌مه گؤرونمور. منجه بو بارده بیز هله گؤزله‌مه‌لی‌ییک. اولا بیلسین گلجکده آزربایجانین مستقیل کینو و سریال‌لارینا شاهد اولاق.
بهنام کیانی – اجیرلی
