بررسی پاسخهای ایران درباره ذرات اورانیوم
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی میگوید بررسی پاسخهای ایران درباره ذرات اورانیوم در سه سایت اعلام نشده ادامه دارد. ایران چندی پیش اعلام کرد پاسخ پرسشهای آژانس را فرستاده و ابهام درباره یکی از این سایتها برطرف شد.
رافائل گروسی در سفر ۱۴ اسفند ماه خود به تهران تاکید کرده بود بدون حل مسائل باقیمانده میان ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی دست یافتن به توافقی برای احیای برجام در وین ممکن نخواهد بود.
یکی از مسائل مهم پرسشهای آژانس درباره کشف مواد رادیواکتیو و به عبارت دقیقتر اورانیوم غنیشده در چند سایت اعلام نشده جمهوری اسلامی است.
مدیرکل آژانس در گفتوگویی با خبرگزاری آسوشیتدپرس، در روز چهارشنبه هفتم اردیبهشت (۲۷ آوریل) گفته کارشناسان این نهاد همچنان مشغول بررسی پاسخهای ایران درباره منشاء ذرات اورانیوم در سه مرکز اعلام نشده هستند.
مدیرکل آژانس در گفتوگو با آسوشیتدپرس درباره جزئیات پاسخهای ایران درباره سه مرکز مشکوک باقیمانده توضیح بیشتری نداد.
رفع ابهام از یک سایت، بررسی ابهامهای سه سایت
در اسفندماه ۱۳۹۹ خبرگزاری رویترز به نقل از منابع آگاه نوشت در دو سایت هستهای ایران ذرات اورانیوم پیدا شده است. مدتی بعد بازرسان آژانس در چهار مرکز اعلام نشده جمهوری اسلامی مواد رادیواکتیو یافته و خواستار توضیح درباره منشاء این مواد شدند.
گروسی، در آخرین سفر خود به تهران در اسفند ماه گذشته درباره رفع ابهامهای موجود در فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی، از جمله در مورد مراکز از پیش اعلام نشده طی یک برنامه سه ماهه با مسئولان ایرانی به توافق رسید.
در بیانیهای که پس از این سفر منتشر شد اعلام شد که ایران تعهد کرده تا پایان سال گذشته خورشیدی پاسخ پرسشهای آژانس درباره مکانهای اعلام نشده و منشاء اورانیوم یافت شده در آنها را همراه با اسناد مربوط به آن ارائه کند.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، رئیس سازمان انرژی اتمی ۱۷ فروردین در یک نشست خبری اعلام کرد ابهامها در مورد یک مکان مورد نظر آژانس رفع شده و مذاکره درباره سه مکان دیگر در جریان است.
محمد اسلامی در جمع خبرنگاران گفت ایران برای رفع ابهامهای آژانس ۲۹ اسفند ۱۴۰۰ اسنادی را برای این نهاد فرستاده که بررسی شدهاند و احتمالا نمایندگان آژانس باید برای جمعبندی نهایی به تهران سفر کنند.
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران با توجه به توافقهای انجام شده با آژانس ابراز امیدواری کرد اسنادی که برای رفع ابهامها به این نهاد ارائه شده تا خرداد ماه بررسی شوند.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر پیشین اسرائیل در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۱۳۹۷ مدعی شد عوامل و ماموران اسرائیلی در انباری در روستای تورقوزآباد، از توابع کهریزک و نزدیک شهر ری به اسناد و مدارک مخفی فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی دست یافته و آنها را از ایران خارج کردهاند.
جمهوری اسلامی آن زمان مدعی شد مکانی که نتانیاهو تصویر آن را نشان داد یک کارگاه قالیشویی است. یک سال بعد در شهریور ۱۳۹۸ خبرگزاری رویترز از قول دیپلماتها گزارش داد که آژانس بینالمللی انرژی اتمی در نمونههای آزمایش شده از یک انبار هستهای مورد ادعای اسرائیل در ایران، رد پای اورانیوم کشف کرده است.
در آبان ماه همان سال عباس موسوی، سخنگوی وقت وزارت امورخارجه خبر کشف اورانیوم توسط آژانس بینالمللی انرژی اتمی در نمونههای برداشته شده از انبار تورقوزآباد را رد کرد و آن را «تله رژیم صهیونیستی» خواند.
حال اما آژانس بینالمللی انرژی اتمی تایید کرده که در چهار مکان در ایران اورانیوم غنیشده یافت شده و ابهام تنها در مورد یکی از این مکانها برطرف شده است.
تاسیسات زیرزمینی نطنز
رییس آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گفت و گو با آسوشیتدپرس تائید کرده که ایران با استفاده از سانتریفیوژهای پیشرفته ظرفیت غنیسازی را افزایش داده و برخی تاسیسات را به نقطهای منتقل کرده که احساس میکند از امنیت بیشتری برخوردارند.
ظاهرا اشاره رافائل گروسی به انتقال تاسیسات تولید سانتریفیوژهای پیشرفته به یک مرکز زیر زمینی در نطنز است که خبرگزاری رویترز به نقل از یک گزارش محرمانه آژانس خبر آن را منتشر کرده بود.
بنابر این گزارش این تاسیسات اواخر فروردین راهاندازی شد و دوربینهای نظارتی آژانس هم در آن نصب شدهاند. ایران مدتی پس از آغاز کاهش اجرای تعهدات برجامی خود جلوی دسترسی بازرسان آژانس به فیلم دوربینهای نظارتی را گرفت و ارائه آنها را به توافق بر سر احیای برجام موکول کرد.
اسرائیل و حامیانش هدف واقعی برنامههای هستهای جمهوری اسلامی را دستیابی به بمب اتمی عنوان میکنند و معتقدند باید به هر وسیلهای مانع این کار شد.
جمهوری اسلامی همواره ادعا کرده هدف برنامه هستهایاش استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای است. با این حال منابع اطلاعاتی غربی و آژانس بینالمللی انرژی اتمی بر این نظرند که برنامههای هستهای ایران دستکم تا سال ۲۰۰۳ جنبه نظامی داشته است.