بیانیه نهاد حقوق بشری اهراز در محکومیت بازداشت دهها فعال ترک در تجمع حمایتی از جمهوری آذربایجان
روز شانزده ژوئیه 2020 و روزهای بعد از آن دهها نفر از فعالان ترک در شهرهای مختلف توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران بازداشت شدند. این بازداشتها بعد از آن روی داد که فعالان ترک با صدور فراخوانهایی قصد برگزاری تجمع در رابطه با تنش نظامی اخیر بین کشورارمنستان و جمهوری آذربایجان داشتند.
مناقشه بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان مربوط است به اشغال منطقه قره باغ آذربایجان و شهرهای اطراف توسط ارتش ارمنستان در نیمه اول دهه نود میلادی. قطعنامه های مختلف شورای امنیت سازمان ملل، ارمنستان را در این مناقشات به عنوان اشغالگر شناخته و خواستار خروج آن از این مناطق شده است. این مناقشه که بعضا با قتل عام و پاکسازی اتنیکی تورکها در مناطق اشغالی همراه بوده با حساسیت زیادی از سوی جامعه ی ترک در ایران دنبال میشود. به دنبال درگیری اخیر دو کشور در اواسط ژوئیه، فعالان ترک در شهرهای مختلف از جمله تبریز، تهران، اردبیل و اورمیه و …، برای برگزاری تجمعات مسالمت آمیز با هدف اعتراض به جمهوری ارمنستان و حمایت از آذربایجان فراخوان دادند.
به دنبال آن، نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی با حضور سنگین در نقاط تجمع و بازداشت دهها تن از فعالان عملا مانع برگزاری این تجمعات شدند. در موارد دیگری، برخی از فعالان به مراکز امنیتی احضار و برخی نیز از طریق تماس تلفنی تهدید به بازداشت شدند.
خلاصه ای از اسامی و محل بازداشت
تهران:
۱- حسین شهیدی۲- هادی علیشی۳- یعقوب مجیدی۴- حمید جباری
تبریز:
۱- حکیمه احمدی۲- یاسمین ظفری۳- رحیم ساسانی ۴- سعدالله ساسانی۵- مقصود فضلی چیمن زمین ۶- رسول رضوی – آزاد
اورمیه:
۱- فرید خورشیدی۲- سالار طاهر افشار۳- شیوا مجرد ۴- سعید بهنمون ۵- سهند بهنمون
با اینکه اکثر بازداشت شدگان پس از چند روز با قرار وثیقه آزاد شده اند، ولی نحوه برخورد با آنها اکثرا خشونت آمیز و همراه با محرومیت از حقوق بازداشت شدگان از قبیل تماس با خانواده بوده است.
سرکوب و ممانعت از تجمعات مسالمت آمیز فعالان تورک توسط رژیم جمهوری اسلامی در حالی صورت میگیرد که طبق اصل ۲۷ قانون اساسی “تشکیل اجتماعات و راه پیمایی ها، بدون حمل سلاح به شرط آن که مخل به مبانی اسلام نباشد، آزاد است”. در کنار آن، ماده بیستم اعلامیه جهانی حقوق بشر، ماده بیست و یکم میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی و همچنین ماده پنجم کنوانسیون بین المللی رفع هرگونه تبعیض نژادی، که دولت ایران نیز از امضا کنندگان این معاهده هاست- اجتماع و تشکیل جمعیتهای مسالمت آمیز را به عنوان یک حق مسلم آزاد دانسته و دولتها را موظف به رعایت آن نموده است.
نهاد حقوق بشری اهراز، ضمن محکومیت اقدام اخیر جمهوری اسلامی ایران در نقض آشکار حقوق شهروندان ترک در برگزاری تجمع مسالمت آمیز، این اقدامات را در راستای ایجاد خفقان بیشتر و سرکوب جامعه مدنی ترک ارزیابی میکند. ضرب و شتم فعالان شدت برخورد نیروهای امنیتی و انتظامی با تجمع کنندگان اخیر بار دیگر نشان میدهد که تبعیض علیه ملیتهای ایران نه تنها در محرومیت از حقوق شهروندی بلکه در شدت سرکوب و اعمال خشونت نیز حاکم است. اهراز شدیدا خواهان آنست که فعالان بازداشت شده اخیر و دیگر زندانیان سیاسی ترک فورا و بدون قید و شرط آزاد شده و حق تشکیل تجمعات و احزاب برای آنها عملا به رسمیت شناخته شود. اهراز از نهادهای بین المللی و سازمانهای حقوق بشری می خواهد با توجه به گستردگی موارد نقض حقوق بشر علیه ملیتهای غیر فارس و سرکوب مضاعف فعالان آنها، با حساسیت و توجه بیشتر در جهت مقابله و فشار بر جمهوری اسلامی برای رفع آنها اقدام کنند.
انجمن دفاع از حقوق بشری آذربایجانیها در ایران (اهراز)
جولای 2020