ابراهیم ساوالان : مثل اینکه به لحظه‌ی کسروی رسیده‌ایم
“بالای ۷۰٪ آرای تبریز، ارومیه و اردبیل به پزشکیان داده شده ولی جلیلی در هیچ منطقه‌ای چنین رایی ندارد. زیرا مولفه موثر در آرای این مناطق، متفاوت از مولفه‌های سیاسی رایج در ایران بوده و ترک بودن پزشکیان و ترکگرایی رای دهندگان این منطقه عامل شکل‌گیری چنین رایی شده است.
بالای ۶۰٪ آرای قم، اصفهان، سمنان و بیرجند به جلیلی داده شده که آرای قم نشانگر هویت قومی آن شهر نبوده و ریشه در حوزه علمیه آن شهر دارد. ولی فارس‌نشین بودن سه منطقه دیگر، باعث دوری آنها از پزشکیان شد و در برابرش، سنندج و زاهدان غیرفارس بالای ۶۰٪ به پزشکیان رای داد.
مشهد، یزد و اراک بالای ۵۰٪ به جلیلی و رشت، زنجان، کرمانشاه و ایلام بالای ۵۰٪ به پزشکیان رای داده‌اند که گویای فارس و غیرفارس بودن رای دهندگان آن مناطق است. ترکهای گیلان عامل رای بالای پزشکیان در آن منطقه است و چون مناطق غیرفارسی مانند زنجان، ایلام و کرمانشاه بیشتر در معرض تفریس (فارسلاشما) قرار گرفته‌اند، رویکردشان همانند رویکرد زاهدان، سنندج، تبریز، اردبیل و ارومیه نبوده است.
استان گلستان نزدیک ۵۰٪ به پزشکیان رای داده که ترکمنها عنصر موثر این آرا بوده‌اند. شیراز نزدیک ۵۰٪ به جلیلی رای داده که کاهش آرای جلیلی در آن منطقه نسبت به یزد، اصفهان و سمنان بدلیل حمایت ترکهای قشقایی از پزشکیان است.
در تهران، بجنورد، یاسوج، شهرکرد، خرم‌آباد، کرج، کرمان، ساری، همدان، بندرعباس، بوشهر، اهواز و قزوین هیچ کاندیدایی صاحب ۵۰٪ آرا نشده است. زیرا در میان رای دهندگان این مناطق، کفه ترازو به سمت هیچ یک از گروه‌های فارس و غیرفارس سنگینی نمیکند و رای دهندگان آن مناطق، بسته به هویت و تبارشان جذب کاندیداها شده‌اند و تفاوت رویکرد خراسان شمالی از خراسانهای رضوی و جنوبی، تنها بدلیل ترکهای آن منطقه است.
محمدرضا نیکفر در مقاله‌ای می‌نویسد که از نظر کسروی، تشیع چسب اجتماعی ایران و ماده نگهدارنده‌ای است که به محتویات این بطری زده شده و چون کسروی نگران بوده که اگر زمانی این کیش پس زده شود یا خود از رونق افتد، پیوند میان ترک و فارس سست شده و ستون اصلی این کشور فرو خواهد پاشید. برای همین سعی کرد تا هویت ترکها را جعل کرده و آنها را همتبار فارسها قلمداد کند.
مثل اینکه به لحظه‌ی کسروی رسیده‌ایم و فارس شیعه به خاطر نهج‌البلاغه خوانی به پزشکیان رای نداد ولی غیرفارس سنی او را کاندیدای خودش دید و حمایت خاتمی و روحانی برای پزشکیان در شهرهای یزد و سمنان رای نشد. زیرا این ملیت و هویت است که می‌ماند و بقیه دود شده و به هوا می‌رود”
ايبراهيم ساوالان
