ابراهیم ساوالان : انتخاب روز 26 آذر برای سوزاندن کتابهای ترکی نیز بی‌جهت نبود.
واقعیت این است که فرقه دموکرات آذربایجان روز 22 آذر 1325 شکست خورده ولی دشمنان آذربایجان توانسته‌اند، روز 21 آذر را بعنوان روز شکست آذربایجان تثبیت کنند تا حلاوت 21 آذر 1324 و روز تشکیل دولت ملی آذربایجان را به کام این ملت تلخ کرده و نگذارند تا ما در تقویم روزی برای افتخار داشته باشد.
انتخاب روز 26 آذر برای سوزاندن کتابهای ترکی نیز بی‌جهت نبود. 22 آذر 1324 مجلس ملی آذربایجان، تدوین و تهیه کتابهای درسی به زبان ترکی را به هئیتی از نویسندگان سپرد. آن کتاب‌ها روز 25 آذر جهت بررسی و تصویب به مجلس داده شد و روز 26 آذر 1324 کتابهای درسی ترکی که از طرف وزارت فرهنگ آذربایجان جهت تدریس در پنج ساله اول ابتدایی تهیه شده بود به تصویب مجلس ملی آذربایجان رسید و روز 26 آذر به عنوان «روز کتاب» شهره شد. سال بعد، اشغالگران درست در همان روز، آن کتاب‌ها را به همراه صدها جلد کتاب ترکی خطی و چاپی یادگار گذشتگان، در میادین شهرهای آذربایجان سوزاندند تا روز باشکوه تصویب کتابهای ترکی با اندوه سوزانده شدن آنها پیوند زده شود. ناظری می‌گفت که در میان کتابهای سوزانده شده دیوان فضولی چاپ شده در دوره قاجار و یک جلد کتاب دده‌قورقود چاپ ترکیه بود که محمدعلی تربیت آن را تهیه و به کتابخانه اهدا کرده بود.
صد البته که جنایتی مانند سوزاندن دیوان فضولی و کتاب دده‌قورقود نمی‌تواند ارتباطی با باج‌خواهی روسیه از ایران و قرارداد نفت ایران- روسیه داشته باشد و آن جنایت‌ها فقط تلاشی سازمان یافته برای نابودی میراث ترک‌ها بود و جایی برای توجیه‌گرانش نمی‌گذارد.
