ابراهیم ساوالان: اسامی ترکی و بیسوادی مسئولان ثبت احوال

بیسوادی مسئولان ثبت احوال از فضای زبان ترکی و مزدوری آنها، به معضلی برای خانواده محمودی تبدیل شده تا آن خانواده در اخذ شناسنامه برای پسرشان خاقان با مشکلاتی مواجه شوند. خاقان نامی پسرانه است که ابتدا عنوان پادشاهان ترک و بعدها عنوان همه پادشاهان تاریخ بوده و احتمالا سران اداره ثبت احوال عبارت خاقان چین را در کتب تاریخی و خاقانی شیروانی را در کتب ادبی دیده‌اند ولی ادعا میکنند که خاقان نامی برای دختران است و از صدور شناسنامه به پسرانی مانند خاقان محمودی (و در گذشته به خاقان حمیدی شفیق) امتناع میکنند.

آنها نمی‌دانند که در ترکی علاوه بر خاقان، لغت خاقَن نیز وجود دارد که نامی برای دختران است و در گذشته بانوانی به این نام در اکثر شهرها وجود داشته است، ولی نام همه آنها در شناسنامه خاقان ثبت شده و حالا ثبت احوال بجای آنکه اشتباه خود در ثبت خاقان بجای خاقن را بپذیرد، پر رویی کرده و میگوید که خاقان نامی دخترانه است و حداد عادل توصیه اکید کرده که جنسیت اسامی لحاظ شود.

اولا در ترکی اسامی زیادی وجود دارد که مشترکاً برای پسران و دختران کاربرد دارند و زبان ترکی در تحمیل جنسیت به لغات به اندازه حداد عادل سختگیر نیست. ثانیا مونث شدن برخی اسامی با تغییر حرف آ به فتحه -َ در زبان ترکی امری رایج است و بنابراین قاعده، تخلص شعری دکتر حمید نطقی، آیتان و نام همسر ایشان آیتَن بود و اسامی زیادی مانند آکتان (پسر)، آکتن (دختر)، آکمان (دختر، پسر)، آکمن (دختر)، آیسان (دختر، پسر)، آیسَن (دختر)، ائلداش (پسر)، ائلدش (دختر)، ارسان (پسر)، ارسن (دختر، پسر)، تان‌آل (دختر، پسر)، تانَل (دختر)، سونال (پسر)، سونَل (دختر) و شانال (پسر)، شَنال (دختر، پسر) وجود دارند که با داشتن مفهوم یکسان و تنها با تغییر یک حرف، برای دختران و پسران بکار میروند تا خاقان یا خاقَن بودن صرفا در انحصار و اختیار یک جنس نماند و این دیدگاهی است که ثبت احوال و فرهنگستان حداد عادل از فهم آن عاجزند.