گزارش وال‌استریت ژورنال از جزئیات توافق ایران و آمریکا
همزمان با ادامه مذاکرات پنهان ایران و آمریکا برای توافقی جایگزین برجام به میانجی‌گری عمان، وال استریت ژورنال در گزارشی از فشار دیپلماتیک دولت بایدن برای تحمیل توافق بر ایران خبر داده است. در این گزارش آمده که دولت بایدن «بی سر و صدا» گفتگو‌ها با ایران را در تلاش برای «آزادی زندانیان آمریکایی و مهار برنامه هسته‌ای رو به رشد تهران» آغاز کرده است.
به گفته افرادی که در جریان گفتگو‌ها قرار داشتند، در اواخر سال ۲۰۲۲، رابرت مالی، نماینده ایالات متحده در ایران در نیویورک با سفیر جمهوری اسلامی در سازمان ملل متحد دیدار کرده که تا ماه آوریل امسال ادامه یافته است. افراد مطلع در این مذاکرات همچنین از نقش قطر در موضوع تبادل زندانیان آمریکایی خبر داده‌اند.
در این گزارش به نقل از مقامات آمریکایی و عراقی، آمده است که با از سرگیری تماس‌ها بین تهران و واشنگتن، ۲.۷ میلیارد دلار از پولهای بلوکه شده ایران به عنوان مبلغ واردات برق و گاز توسط دولت عراق آزاد شده است. وال‌استریت فاش کرده که البته معادل یورویی این مبلغ یعنی ۲.۵ میلیارد یورو به جمهوری اسلامی پرداخت شده است.
مقامات عراقی گفته‌اند که ایالات متحده به عراق اصرار داشت که این پول به صورت مستقیم به طلبکاران ایران به یورو منتقل شود، رویه‌ای با هدف اطمینان از عدم دسترسی ایران به ارز ایالات متحده و هدایت وجوه برای اهداف دیگر.
به گفته مقامات ارشد عراقی، پرداخت‌های عراق که از دسامبر گذشته توسط دولت بایدن مورد تایید قرار گرفت، بدهی دیرینه گاز و برق فروخته شده ایران به بغداد را که به دلیل تحریم‌ها پرداخت نشده بود، تا حدی تسویه می‌کند.
این مقامات گفتند که این پرداخت‌ها شامل ۸۸۶ میلیون یورو به ترکمنستان است که بخشی از بدهی ایران را تسویه می‌کند. بغداد همچنین ۸۰ میلیون یورو از طرف ایران به بانک توسعه اسلامی، یک موسسه چندجانبه مستقر در عربستان سعودی که تهران را به عنوان سومین سهامدار بزرگ خود شامل می‌شود، پرداخت کرد.
۱۲۰ میلیون یوروی دیگر برای پرداخت هزینه‌های حجاج ایرانی که برای سفر حج به مکه سفر می‌کنند به عربستان سعودی تعلق گرفت. این مقامات گفتند که عراق اخیراً هزینه واردات غذا و دارو از ایران را نیز پرداخت کرده است.
وال‌استریت ژورنال به نقل از منابع خود نوشته که پس از آغاز گفتگو بین مقامات ارشد آمریکایی و ایرانی در نیویورک در ماه دسامبر، مقامات کاخ سفید حداقل سه بار برای تماس‌های غیرمستقیم بیشتر با جمهوری اسلامی، به عمان سفر کرده‌اند. و با وساطتت عمان، پیام‌هایی را بین دو طرفین رد و بدل شده است.
یک مقام ارشد دولت بایدن دردر رابطه با اهمیت حصول توافق و وضعیت خطرناک ایران گفته «اقدامات خاص ایران می‌تواند ما را به وضعیت بسیار خطرناکی برساند، ایران و جهان این را می‌دانند، بنابراین ما به صراحت گفته‌ایم که باید از اقدامات تنش زا برای جلوگیری از بحران اجتناب کنند. برکسی پوشیده نیست که ما به طور همزمان از ایران خواسته ایم که پس از چندین ماه تحولات منفی، مسیر تنش زدایی را در پیش گیرد.»
«علی واعظ»، مدیر پروژه ایران در گروه بحران، گفته است: «هدف اصلی مذاکرات اخیر، چه توسط ایالات متحده و چه توسط ۳ کشور اروپایی، جلوگیری از وخامت بیشتر اوضاع است. اگر این امر باعث فرصت بیشتر در بحث هسته‌ای یا پرونده‌های دیگر شود، می‌تواند راه را برای گفتگو‌های بیشتر باز کند.»
بنا بر این گزارش، آخرین تلاش‌های دیپلماتیک حاکی از یک موازنه سیاسی توسط بایدن و متمرکز بر کاهش تنش‌ها است، تنش‌هایی که در سال جاری به دلیل ارائه پهپاد‌های ایران به روسیه برای جنگ در اوکراین، پیشبرد غنی‌سازی اورانیوم و توقیف تانکر‌های نفت افزایش یافته است.
همزمان با آزاد شدن بخشی از پولهای بلوکه شده درعراق، در مورد ۷ میلیارد دلار مبلغ فروش نفت ایران به کره جنوبی هم در جریان است. مقامات دولت سابق کره جنوبی گفته‌اند که مذاکرات با ایران و ایالات متحده بر سر آزاد کردن این هفت میلیارد برای اهداف بشردوستانه ادامه دارد.
در این گزارش اشاره شده که دولت «جو بایدن» با توجه به نزدیکی مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری ایالات متحده، مذاکرات با ایران را در صدر دستور کار سیاسی قرار نداده است. هرگونه توافق رسمی یا حتی یک تفاهم کمتر رسمی، که به نظر بسیار محتمل‌تر به نظر می‌رسد، می‌تواند جهت بازنگری به دست کنگره بازنگری بیفتد، جایی که جمهوری‌خواهان و برخی دموکرات‌ها به شدت مخالف توافق هسته‌ای با ایران هستند.
از زمان اعمال مجدد تحریم‌های ایالات متحده در سال ۲۰۱۸، ایران فعالیت هسته‌ای خود را گسترش داده و بیش از دو سال است که اورانیوم ۶۰ درصدی را انباشته کرده است. مقامات آمریکایی می‌گویند که ایران در حال حاضر ۶۰ درصد مواد کافی برای حداقل دو سلاح هسته‌ای دارد و می‌تواند آن را در عرض چند روز به اورانیوم غنی شده با درجه تسلیحات تبدیل کند.
گزارش وال‌استریت ژورنال در حالی از بخشی از جزئیات مذاکرات پنهان دولت بادین با جمهوری اسلامی پرده برداشته که نزدیک به نه ماه است اعتراضات سراسری در ایران با سرکوب خونین حکومت همراه بوده است. دولت‌های غربی بارها ادعا کرده‌اند که از مردم معترض ایران حمایت می‌کنند با این حال، به نظر می‌رسد حداقل توافقی موقت میان جمهوری اسلامی با ایالات متحده آمریکا در روزهای آینده محتمل است.
